bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Akademide uzun yıllar sözlük <strong>ve</strong> terminoloji meselesiyle ilgili çalışmalar<br />
yürüten ORUZBAYEVA 1980’lere gelindiğinde Kırgızcanın Kırgızistan’ın resmi<br />
dili olması için çalışmalara başlamıştır. Bu süreçte Kırgızistan Dil Cemiyeti’nin<br />
hangi temeller üzerine çalışmalar yürütmesi gerektiği konusunda makaleler<br />
yayınlamıştır. Kırgızcanın resmi dil olmasıyla ilgili resmi teklifi 1987 yılında yapmış<br />
<strong>ve</strong> bu teklif 1989 yılında kabul edilerek Kırgızca SSCB üyesi Kırgızistan’ın ikinci<br />
resmi dili ilan edilmiştir. ORUZBAYEVA <strong>ve</strong> çalışma arkadaşları bu alanda<br />
yaptıkları çalışmaların karşılığını bu şekilde almışlardır.<br />
Kırgızcanın resmi dil olmasıyla ilgili hedefine ulaşmayı başaran<br />
ORUZBAYEVA bundan sonra çalışmalarına durmaksızın devam etmiş ancak bu<br />
sefer çalışma konularını değiştirmiştir. İlk zamanlar çift dillilik meselesi <strong>ve</strong> Rusçanın<br />
Kırgızcayla olan münasebetlerine eğilmiştir. Çift dillilik meselesiyle ilgili<br />
araştırmalar yapan ilk Kırgız dilcisi ORUZBAYEVA olmuştur. Bu Çalışmalardan<br />
sonra da ORUZBAYEVA kelime yapımı, terminoloji sözlükleri üzerine çalışmalar<br />
yapmıştır.<br />
23 Mayıs 1953’te belirlenen yazım kurallarının günün ihtiyaçlarına göre<br />
tekrar düzenlenmesi gereği ortaya çıkınca ORUZBAYEVA’nın da içinde bulunduğu<br />
bir komisyon kurulmuştur. 1995 yılında komisyon tekliflerini meclise sunmuştur. Bu<br />
teklifler kamuoyu tarafından 7 yıl boyunca tartışılmış <strong>ve</strong> 2002 yılının Kasım ayında<br />
meclis tarafından kabul edilmiştir. 2003’ün Ocak ayından itibarense tüm<br />
Kırgızistan’da kullanılmaya başlanmıştır.<br />
ORUZBAYEVA son yıllarını H. KARASAYEV’in ‘Kırgızcanın İmla<br />
Kılavuzu’na ayırmıştır. Yeni yazım kurallarının kabulünden sonra KARASAYEV’in<br />
kılavuzu yetersiz kalmıştır. ORUZBAYEVA bu kılavuzdaki 60 bin kelimeyi yeniden<br />
düzenlemiş <strong>ve</strong> kılavuzda bulunmayan 30 bin kelimeyi de kılavuza ekleyerek tekrar<br />
yayına hazırlamıştır. Yayınlanmayı bekleyen çalışma ekonomik imkansızlıklar<br />
nedeniyle henüz yayınlanamamıştır. ORUZBAYEVA’nın tabiriyle, “Bir bavul<br />
dolusu 105 ” olan eser (1860 sayfa) 2004 yılından beri yayınlanmayı beklemektedir.<br />
Türk Dil Kurumu üyesi de olan ORUZBAYEVA, SSCB adına <strong>ve</strong>ya<br />
Kırgızistan Cumhuriyeti adına dünyanın birçok ülkesinde konferanslara katılmıştır.<br />
105 05 Temmuz 2007 de kendisiyle yapılan röportaj.
Change language