bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KELİME YAPIMI<br />
BİRİNCİ BÖLÜM<br />
Önsöz<br />
Bu ders kitabı iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde ana dilimizdeki<br />
öz Kırgızca köklerin ses <strong>ve</strong> hece özellikleri ilmi incelemeye tabi tutulmuştur. Kök<br />
kelimeler bir, iki <strong>ve</strong> birkaç heceden oluştuğu için bunların iç sistemleri, bunlardaki<br />
yazım kurallarına uygunluğu, kökleri birkaç bölüme ayırıp kendi içersindeki<br />
benzerlikler <strong>ve</strong> farklılıkların sebeplerini ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bununla<br />
birlikte leksikolojik olarak zengin kelimeler <strong>ve</strong> bunların yapı özellikleri, kelime<br />
üretme meseleleri, bunun yolları, araçları bunlarla ilgili kurallar incelenip bunların<br />
temelinde bunun dilbilgisel özellikleri hakkında bilgiler vardır.<br />
Ders kitabının ikinci bölümü yapım eklerini içermektedir. Bu eserde iki yüze<br />
yakın ek dikkate alınarak bunların görevleri <strong>ve</strong> anlam farklılıkları, hangi yollarla orta<br />
çıktıkları, yapım yolları, yapım eklerinin çekim eklerinden farklılıkları <strong>ve</strong> diğer aynı<br />
kökten olan dillerden giren ekler hakkında açıklamalar yer almaktadır.<br />
Kök Sözcükler<br />
SSCB’nin kurulmasıyla birlikte <strong>ve</strong> son elli yıl içinde Türk lehçeleriyle ilgili<br />
önemli derecede gramer, leksikoloji <strong>ve</strong> fonoloji kitapları hazırlanmıştır. Ek olarak<br />
günümüzde yaşayan Türk lehçeleri <strong>ve</strong> eski lehçelerle ilgili sözlükler oluşturulup eski<br />
yazılar araştırılmıştır. Bu durum bazı lehçelerin gramer gelişmesini takip etmek için<br />
büyük olanaklar sağlamıştır.<br />
Dilin tarihsel olarak ortaya çıkmasını, gelişmesini <strong>ve</strong> onunla ilgili çeşitli<br />
kuralları öğrenmek için o dilin sözvarlığında bulunan bütün kelimeleri, onların ses <strong>ve</strong><br />
yapı biçimlerine, bir de cümle kalıplarına özellikle dikkat edilmesi gerekir. Bu durum<br />
dilin genel olarak bir bütünlük içerisinde incelenmesini <strong>ve</strong> o dilin gramer olaylarını<br />
anlatmayı kolaylaştırır. Bu bağlamda incelenecek olan sorunlardan biri,<br />
Kırgızca’nın kök <strong>ve</strong> ek biçimbirimleri, anlambilimi’dir. Çünkü dilin uzun yıllar