08.06.2013 Views

bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...

bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...

bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

KELİME YAPIMI<br />

BİRİNCİ BÖLÜM<br />

Önsöz<br />

Bu ders kitabı iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde ana dilimizdeki<br />

öz Kırgızca köklerin ses <strong>ve</strong> hece özellikleri ilmi incelemeye tabi tutulmuştur. Kök<br />

kelimeler bir, iki <strong>ve</strong> birkaç heceden oluştuğu için bunların iç sistemleri, bunlardaki<br />

yazım kurallarına uygunluğu, kökleri birkaç bölüme ayırıp kendi içersindeki<br />

benzerlikler <strong>ve</strong> farklılıkların sebeplerini ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bununla<br />

birlikte leksikolojik olarak zengin kelimeler <strong>ve</strong> bunların yapı özellikleri, kelime<br />

üretme meseleleri, bunun yolları, araçları bunlarla ilgili kurallar incelenip bunların<br />

temelinde bunun dilbilgisel özellikleri hakkında bilgiler vardır.<br />

Ders kitabının ikinci bölümü yapım eklerini içermektedir. Bu eserde iki yüze<br />

yakın ek dikkate alınarak bunların görevleri <strong>ve</strong> anlam farklılıkları, hangi yollarla orta<br />

çıktıkları, yapım yolları, yapım eklerinin çekim eklerinden farklılıkları <strong>ve</strong> diğer aynı<br />

kökten olan dillerden giren ekler hakkında açıklamalar yer almaktadır.<br />

Kök Sözcükler<br />

SSCB’nin kurulmasıyla birlikte <strong>ve</strong> son elli yıl içinde Türk lehçeleriyle ilgili<br />

önemli derecede gramer, leksikoloji <strong>ve</strong> fonoloji kitapları hazırlanmıştır. Ek olarak<br />

günümüzde yaşayan Türk lehçeleri <strong>ve</strong> eski lehçelerle ilgili sözlükler oluşturulup eski<br />

yazılar araştırılmıştır. Bu durum bazı lehçelerin gramer gelişmesini takip etmek için<br />

büyük olanaklar sağlamıştır.<br />

Dilin tarihsel olarak ortaya çıkmasını, gelişmesini <strong>ve</strong> onunla ilgili çeşitli<br />

kuralları öğrenmek için o dilin sözvarlığında bulunan bütün kelimeleri, onların ses <strong>ve</strong><br />

yapı biçimlerine, bir de cümle kalıplarına özellikle dikkat edilmesi gerekir. Bu durum<br />

dilin genel olarak bir bütünlük içerisinde incelenmesini <strong>ve</strong> o dilin gramer olaylarını<br />

anlatmayı kolaylaştırır. Bu bağlamda incelenecek olan sorunlardan biri,<br />

Kırgızca’nın kök <strong>ve</strong> ek biçimbirimleri, anlambilimi’dir. Çünkü dilin uzun yıllar

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!