bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...

Tüm bu girişimlerin yeni bir başlangıç safhası olarak Sovyet Türkolojisi
sayılır. Bu zamanlardan itibaren küçük halkların dili araştırılmaya başlandı, her
milletin kendi yazısı çıkarıldı, geniş çapta kitle iletişim araçlarında işlenmeye hak
kazanıldı 74 . Bu dillerde ders kitapları, programlar, gramer kitapları, sözlükler
hazırlanmaya başladı. Bu durum, onların dilindeki kelime yapımı da özel bir önem
kazanmış demektir.
Sovyet yönetiminin ilk 1925-1930 yılında yazılan bilimsel kaynaklar ve
araştırmaları A. Ya. SAMOYLOVIÇ 75 , V. A. GORDLEVSKIY 76 , N. K.
DMITRIYEVSKIY 77 , N. P. DIRENKOVA 78 , K. K.YUDAHİN 79 , A. N.
KONONOV 80 , N. A. BASKAKOV 81 , A. K. BOROVKOV 82 , M. V. NASILOV 83 , V.
V. REŞETOV 84 , İ. A. BATMANOV 85 , L. N. HARITONOV 86 gibi büyük
Türkologlar yürütmüşlerdi. Yabancı bilim adamlarından ise W. BANG, K.
BROCKELMANN, İ. G. RAMSTEDT, M. RASANEN, A. ZAYONÇKOVSKI, J.
DENY, V. KOTVIÇ’in çalışmalarını görmek mümkündür.
Yabancı ülkelerde yayınlanan Philologia Türcic de Fundamenta (Türk
Filolojisinin Temelleri) 87 adlı çalışmanın Türkoloji’de özel bir yeri vardır. Bu
çalışmada Türk dillerinin tasnifi, eski ve yeni Türk dilleri hakkında kaynaklar
verilmiştir. Ancak bu eserin çevresinde bazı sorun ve tartışmalar yaşanmasına karşın
eser yabancı ülkelerde hazırlanan en iyi eserlerden biri olarak önemini korumaktadır.
Yapısı ve anlamı itibariyle ‘Yazıki narodov mira (Dünya Halklarının Dili)’ serisine
benzemektedir.
Kardeş dillerin kelime yapımındaki önemli eserleri Türkiye’nin dilbilimcileri
tarafından neşredilmiştir. Bu sorun Türkiye dil bilimcilerince hep gündemde
74 Radloff, V.V., Obraztsı narodnoy literaturı severnıh tyurskih naradov, 5 cilt, SPb.,1885.
75 Samoyloviç, A. Ya.,Kratkaya uçebnaya grammatika osmankoo-turetskogo yazıka, L., 1925.
76 Gordlevskiy, V. A., Grammatika turetskogo yazıka, L., 1928.
77 Dmitriyevskiy, N. K., Garmmatika başkirskogo yazıka, M. 1948.
78 Dırenkova, N. P., Grammatika oyrotskogo yazıka, Abakan, 1940.
79 Yudahin, K. K., Kirgizko-russkiy slovar’, M. 1940.
80 Kononov, A. N., Grammatika spvremennogo turetskogo literaturnogo yazıka,.M., L., 1956.
81 Baskakov, N. A., Nogayskiy yazık i yego dialekte, M. 1940.
82 Borovkov, A. K., Uzbekskiy literaturnıy yazık v period, 1905-1917 gg.
83 Nasilov, M. V., Grammatika uygurskogo yazıka, M., 1940.
84 Reşetov, V. V., Uzbeykis yazık, Taşkent, 1959.
85 Batmanov, İ. A., Grammatika kirgizkogo yazıka, vıp I-II-III Kazan’-Frunze, 1939-1940.
86 Haritonov, L. N., Tipı glagolnoy osnovı v yakutskom yazıke, M., L., 1954.
87 Wiesbaden gomus rimus MCMLIX (Almanca 1 cilt), 1959.