bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Türkiye’den Afrika’ya, Almanya’dan Hindistan’a kadar dilini <strong>ve</strong> ülkesini tanıtmak<br />
için konferanslarda bildiriler sunmuştur.<br />
ORUZBAYEVA bu uzun ilmi çalışma hayatı boyunca birçok ödül almıştır.<br />
Bunlardan bazıları şunlardır: Kırgızistan Devlet Nişanı, SSCB Kırgızistan Yüksek<br />
Şeref Diploması, Lenin’in yüzüncü yılına ithaf edilen Jübile Madalyası, SSCB<br />
VDNH’nin Gümüş Madalyası, Kasım Tınıstanov Devlet Ödülü (2 defa),Türkiye<br />
Cumhuriyeti Liyakat Ödülü bunlardan sadece bir kısmıdır.<br />
ORUZBAYEVA birçok konuda araştırmalar yaparak eserler <strong>ve</strong>rmiştir.<br />
Akademik hayatının ilk yıllarında Kırgız Terminolojisi, Rusça-Kırgızca çeşitli<br />
terminoloji sözlükleri, So<strong>ve</strong>t Kırgız Ansiklopedisi gibi çalışmaların bir kısmını tek<br />
başına bir kısmını ise onun üyesi, <strong>ve</strong>ya başkanı olduğu komisyonlar hazırlayıp<br />
yayınlamışlardır. Bu çalışmalarından sonra Kırgızcanın resmi dil olması, dil bilim<br />
çalışmaları, kelime bilim alanlarında çalışmalar yapmaya devam etmiştir.<br />
Kırgız terminolojisi Rusçanın teorik bakış açısı ile Türk dillerinin<br />
terminolojik tecrübelerinden faydalanarak yoluna devam etmektedir.<br />
Kırgızistan’da ilk kez terminoloji komisyonu 1926 yılında kurulmuştur. Milli<br />
Kırgız alfabesini hazırlama, Rusçanın tecrübelerinden faydalanarak ders kitapları<br />
hazırlama, Rus klasiklerini çevirme gibi çalışmalar esnasında birçok yeni terime<br />
ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenle yeni terimler oluşturulurken nelere dikkat edilmesi<br />
gerektiği maddeler halinde belirtilmiştir. Yabancı dillerden kelime alınması<br />
konusunda ise bir açıklama yapan ORUZBAYEVA, “Eğer Kırgızcada uluslararası<br />
bir terimin manasını anlatan kelime <strong>ve</strong>ya kavram yoksa o zaman yabancı dillerden<br />
hiç çevirmeden terim alabiliriz 106 .” demektedir. Kırgızcaya terimlerin Rusçadan<br />
alındığı aşikârdır. Bu durumda Kırgızca terim üretme körelmez mi? Bu kolay bir yol<br />
olur zannımca. Ayrıca yazar ilk terminolojik sözlükleri hazırlayanların görevlerini<br />
layıkıyla yapmadıklarını belirttikten sonra bu çalışmaları yapanların bir kısmının<br />
Kırgızcanın söz varlığını çok iyi bilmediklerini söylüyor. Bu <strong>ve</strong> benzeri sebeplerden<br />
dolayı ORUZBAYEVA ilk terminolojik sözlükleri eleştirmektedir. İlk terminolojik<br />
sözlüklerdeki sorunları şu şekilde sıralamaktadır: 1) Terimlerin bir kısmı hiç<br />
araştırılmadan, çevrilmeden, yapım eki eklenmeden alınmıştır. 2) Aynen alınan<br />
106 Kıgız Terminologiyazsı, Mektep, 1983.
Change language