bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
bübi̇yna ömürzakovna oruzbayeva'nin akademi̇k hayati ve ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bu çalışmaların çoğunluğunda kelime yapımının morfolojik yolları <strong>ve</strong> yapım<br />
ekleri incelenmiştir. Eklerle ilgili olarak eski <strong>ve</strong> yeni dillerin arasındaki ilişkiler<br />
tamamıyla belirlenememiş, farklılıklar hakkında tartışmalar süregelmiştir.<br />
Yabancı Türkologlardan ise Fin bilim adamı G. İ. RAMSTEDT, Alman bilim<br />
adamları W. BANG, K. BROKKELMANN, A. GABEN, Polonyalı bilim adamları<br />
V. KOTVIÇ, A. ZAYONÇKOVSKI, Macar bilim adamı J. NEMETH, Fransız bilim<br />
adamı J. DENY, Türkiye bilim adamları A. EMRE, B. ATALAY’ın Türkoloji’ye<br />
büyük katkısı olduğunu söylememiz gerekir. Yazılan eserlerin birincileri Türkçe’deki<br />
ekler üzerine (örneğin, G. İ. RAMSTEDT ‘Altay Dilbilimciliği’ne Giriş’, V.<br />
KOTVIÇ ‘Altay Dilleri Üzerine İncelemeler’, A. ZAYONÇKOVSKI ‘Türk<br />
Dillerindeki Kök Yapısı Sorunu Üzerine’ makalesi, A. EMRE ‘Türkçe’de İsim<br />
Temelleri’) olmuşken diğerleri belli bir lehçe <strong>ve</strong>ya o lehçenin bazı dil olayları<br />
üzerine (J. DENY, J. NEMETH, A. GABEN) incelemeler yapmışlardır. Çalışmaların<br />
bazılarında çeşitli yanılgılar, gerekli argümanı olmayan yorumlar yapıldığı<br />
görülmektedir. Örneğin, G. İ. RAMSTEDT’in ‘Altay Dilbilimciliği’ne Giriş’<br />
kitabının Rusça’ya çevirisinde N. A. BASKAKOV <strong>ve</strong> G. D. SANCEYEV’ler bu<br />
sorunu dile getirmişlerdir.<br />
Çeşitli Türk lehçelerindeki kelime yapımı özelliklerini araştıran bilim<br />
adamları (N. K. DMITRIYEV, E. V. SEVORTYAN, A. G. GULYAMOV, N. A.<br />
BASKAKOV vb.) dildeki canlı biçimler ile az kullanılan ekler arasındaki ilişkilere,<br />
bunların anlamındaki paralellik <strong>ve</strong> sesteşlik olaylarına dokunarak kelime yapımının<br />
her dilin kendi kuralına göre geliştiğini gösterirler. Kelime yapımı problemini derin<br />
olarak araştırıp bilimsel bağlamda çözümlenmesi için katkı sağlayan araştırmacılar<br />
olarak E. V. SEVORTYAN, M. A. HABIÇEV <strong>ve</strong> F. A. GANIYEV, A. İBATOV’u<br />
söylemek gerekir.<br />
Kırgız dilbiliminde kelime yapımı üzerine Kasım TINISTANOV ‘kurandılar<br />
(yapım ekleri)’ terimiyle ilk kez durmuş <strong>ve</strong> bazı ekler hakkında az çok bilgi<br />
<strong>ve</strong>rmiştir 94 . Eklerle ilgili kullandığı terimleri son zamanlara kadar okul ders<br />
kitaplarında kullanıla gelmiştir.<br />
94 Tınıstan Uulu, K., Ene tilimiz, Kırgızistan Memleket Basması, 1928. 18-20-22. sayfalar.
Change language