ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

manla, gelecekle ilişkiliydi. Yerleşik iktidar ve resmi hakikati alaşağı
edip yenilediler. Daha mutlu dönemlerin dönüşünü, bolluğu ve
tüm insanlar için adaleti yücelttiler. Böylece, yeni bir farkındalık
uyanmaya başladı ve en radikal anlatımını da gülmede buldu.
B. A. Krzhevsky, Cervantes hakkındaki makalesinde bu gelişimi
en güzel şekilde tanımlar:
İlerlemeci Avrupa’nın, yüzyıllık feodalizmi mezara sokarken patlattığı
kahkahanın sağır edici gürlemesi, bir atmosfer değişikliği hissettiğinin
neşeli ve belirgin kanıtıydı. Gülmenin “tarihsel” içerimler barındıran
bu gürlemeleri, sadece İtalya, Almanya veya Fransa’yı sarsmadı (özellikle
Rabelais’nin Gargantua ve Pantagruel'ini kastediyorum), ayrıca,
Pireneler’in ötesinde de güçlü bir şekilde yankılandı. 44
Rönesans edebiyatındaki, özellikle de Cervantes’teki rolü çok yoğun
olan sıradan maskeli balolar ve şaşırtmacalardan daha karmaşık
karnaval biçimlerine kadar tüm popüler bayram imgeleri, bu yeni
tarihsel farkındalığın hizmetine sokuldu. Bu, tüm yüzyıllık kutlama
geleneklerinin bir seferberliğiydi: kışa, paskalya öncesi Büyük
Perhize, geçen yıla, ölüme neşeli bir veda ve ilkbahara, büyük
perhiz arifesine, sığırların kesilmesine, düğünlere ve yeni yıla neşeli
bir hoşgeldin. Kısacası, köklü değişim ve yenilenme, büyüme
ve bolluk imgelerinin bir araya toplanmasıydı.
İnsanların umutlarını ve mücadelelerini yansıtan, zaman ve ütopik
gelecekle dolu bu imgeler artık, ölen bir dönemin, eski güç ve
eski hakikatin genel neşeli cenaze töreninin dışavurumu haline geldi.
Mizah yalnızca yüksek edebiyatta baskın değildi. Popülerleşmek,
herkese erişebilmek ve herkesin güvenini kazanmak için Protestan
liderler, yergilerinde ve hatta teorik çalışmalarında bu komik
biçimleri kullanmaya başlamışlardı. Konuşulan Fransızca’nın kullanımı
da önemli bir rol oynadı. Sözgelimi, Henri Estienne, Protestan
yergisel risalesi Herodot’un Savunması'ni (L’Apologie pour
Hérodote, 1566) yayımladı ve bu andan itibaren “Cenevre’nin Pan-
44. "İlk burjuva gerçekçiliği” (Ranniy burshuazny realism), yay. haz. N. Y. Berkovsky,
Leningrad, 1936, s. 162.
119