ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

lent et très renommé Démocrite, expliquée et termoignée par ce divin
Hippocrate en ses Epitres (“yüce Hippokrates’in havari mektuplarında
açıklayıp tanıklık ettiği seçkin ve çok ünlü Demokritos’un
gülüşünün ahlâki kaynağı”) başlığını taşıyan başka bir inceleme yayımladı.
Bu çalışma aslında “Hipokratik roman”ın son kısmının
Fransızca uyarlamasıydı.
Gülme felsefesine ilişkin bu inceleme her ne kadar Rabelais ’nin
ölümünden sonra yayımlanmış olsa da, Rabelais’nin Montpellier’de
bulunduğu sırada bu okulda geçerli olan ve onun gülmenin
tedavi edici gücü ve “neşeli hekim” anlayışını belirleyen düşünceler
ve tartışmaların gecikmiş bir yankısıydı.
Rabelais’nin döneminde gülme felsefesinin ikinci kaynağı ise
Aristoteles’in ünlü formülüydü 12 : “Tüm canlı yaratıklar arasında
yalnızca insana bahşedilmiştir gülme.” Bu formül, büyük bir yaygınlık
ve daha geniş bir anlam kazandı: Gülme, diğer yaratıkların
sahip olmadığı, ulaşamadığı, insanın en yüksek tinsel ayrıcalığıdır.
Bilindiği gibi, bu yorum Rabelais’nin Gargantua’ya giriş şiirinin
son dizelerini oluşturur:
Mieux est de ris que larmes escrire.
Par ce que rire est le propre de l’homme. 13
Ronsard bile bu deyişi daha genel biçimiyle hâlâ kullanmaktadır;
Belleau’ya atfettiği şiirinde şu dizelere rastlarız:
Dieu qui soubz l’homme a le monde soumis,
A l’homme seul, le seul rire a permis
Pour s’esgayer et non pas a la beste,
Qui n’a raison ny esprit en la teste. 14
Aristoteles’e göre, bir bebek doğumunun kırkıncı gününden önce
12. De Anima, 3. Kitap, 10. Bölüm.
13. Gözyaşındansa gülme hakkında yazmak daha iyi,
Zira gülme insanın doğasında var.
14. Dünyayı insana bahşeden Tanrı,
Ne aklı ne de tini olan hayvana değil de,
Sırt insana İhsan etti gülmeyi
Neşelensin diye,
89