ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

yayımlamayı reddeden editörler (tanınmamış bir yazardır) ve espriden
anlamayan çağdaş okuyucu kitlesiyle de polemiğe girer; aslında,
tüm çağdaşlarıyla polemiğe girmektedir. Daha sonra, öykünün
asıl eylemi açınlandığında, öfkeli bir şekilde “çağdaş cesetlerle”
polemiğe girer. Bu ise, menippea için bir hayli tipik olan, öykünün
diyalojikleşmiş ve çift anlamlı sözel biçemi ve tonudur.
Öykünün başında, karnavallaşmış menippea için tipik olan bir
temaya ilişkin bir tartışmaya rastlanır: akılla deliliğin, zekâyla aptallığın
göreliliği ve ikircikliliği. Daha sonra, bunu bir mezarlığın
ve bir cenaze töreninin betimlenişi izler.
Betimlemenin tümüne, mezarlığa, cenaze törenine, mezarlık
rahiplerine, ölüye ve bizzat “ölümün kutsanması”na yönelik belirgin
biçimde içli dışlı ve aşağılayıcı bir tutum hâkimdir. Tüm betimleme,
zıt birleşimler ve karnavalımsı uygunsuz birleşmeler temelinde
inşa edilmiştir; alçalmalar ve alaşağı etmelerle doludur,
karnavalın simge sistemi ile ve aynı zamanda ham bir doğalcılıkla
doludur.
Burada romandan tipik birkaç alıntıya yer verelim:
Eğlenelim diye dışarı çıktım, bir cenazeye rasladım ... yirmi beş yıl
geçti sanırım, mezarlığa geldiğimden beri; ne berbat bir yer!
İlk önce de, şu pis koku. Yaklaşık on beş ceset geldi. Fiyatı farklı
kefenlerle; hatta iki katafalk bile vardı.
Biri bir generalin, biri de bir leydinin. Matem tutan pek çok akraba,
dost katıldı törene, birçoğu numaradan mateme gömülmüş, birçoğu
açıkça neşeli. Mezarlık görevlilerinin yakınacak hiçbir şeyi yok; bu
iyi bir gelir demek ne de olsa. Ama koku yok mu, şu pis koku. Burada,
ruhban sınıfına dahil olmak istemezdim hiç. [tür için tipik bir aşağılayıcı
kelime oyunu.] 24
Hassaslığı bir yana bırakıp ölülerin suratlarına dikkatlice bakmayı
sürdürdüm. Bazısının yumuşak bir ifadesi vardı, bazısıysa iğrenç görünüyordu.
Genellikle, gülümsemeler tatsızdı, hatta bazı durumlarda
24. Rusça dukh [“nefret/düşmanlık"] kökü, Rusça'da nefes, hava, ruh ve (pis) koku
sözcüklerinde bulunur. Bakhtin’in burada gönderme yaptığı sözcük oyunu,
Dostoyevski’nin dukh’u (koku) dukhovnoe litso ile (tinsel kişilik veya ruhban sınıf
mensubu) bir arada kullanmasıdır. Dokhody'ye (gelir) ilişkin fazladan bir sözcük
oyunu daha vardır ve dokhnuta (bir hayvan gibi ölmek, nalları dikmek) ilişkin gizli
bir sözcük oyunu da bulunmaktadır belki.
260