ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ve değer kaybına uğradı.
Rabelaisci grotesk gülmenin izlediği burjuvaziye özgü bu gelişim
çizgisini daha sonra ayrıntılı bir şekilde ele alacağız. Ama burada,
karnavalın ve Rabelaisci imge dokusunun on yedinci yüzyılda
büründüğü başka bir biçime, o dönemin isyankâr aristokrasisinin
ruh haliyle belirgin bir bağlantısı olan ama daha genel bir anlam
barındıran bir biçime değineceğiz yalnızca. Rabelais’nin karakterleri,
saray eğlencelerinin, maskeli baloları ve balelerin baş
kahramanlan haline gelmişti. 1622’de Blois’de düzenlenen bir
maskeli balo “Pantagruel’in Doğuşu” adını taşıyordu. Panurge,
Rahip John ve Panzoult’lu Sibil, bu etkinlikte dev-bebek ve süt
annesiyle birlikte boy gösteriyordu. 1628’de Louvre’da, “Sosisler”
adlı (“Sosis savaşı” temasını işleyen) bir bale sahnelendi; birkaç yıl
sonra, “Pantagruelciler” diye başka bir bale ve 1638’de de (Üçüncü
Kitaptan uyarlama) Rabelaisci bir “Bouffonnade” (maskaralık)
sahnelendi. Ayrıca, daha sonra da benzer gösteriler düzenlendi. 47
Bu gösteriler, Rabelais’nin imgelerinin gösterişli mahiyetinin
hâlâ iyi kavrandığını kanıtlar. Ayrıca, Rabelaisci görüntü oyunlarının
(fantazmagoria) popüler-festival ve karnavalesk kökeni de unutulmamıştı.
48 Ama aynı zamanda, bu imgeler, pazar meydanından
saray maskeli balolarına taşınmış, biçemleri ve anlamlan da kuşkusuz
belirli değişiklikler geçirmişti.
Yeni çağ boyunca popüler eğlence geleneği çizgilerinden biri
böyleydi. Saray eğlenceleri barındırdıkları maskeli balolar, geçit
törenleri, alegoriler ve havai fişek gösterileriyle, varoluşlarını kısmen
karnaval geleneğine borçluydu. Özellikle İtalya’da bu eğlenceleri
saray şairleri örgütlüyordu ve bu alanın uzmanı kabul ediliyorlardı.
Bu eğlencelerin felsefi ve ütopik içeriklerini anlıyorlardı.
Örneğin, Weimar’in sarayında bu tür gösterilerden sorumlu olan ve
burada, farklı maskeler ve simgelerin anlamını açığa çıkarmaya ça-
47. Bkz. J. Boulenger, Rabelais à travers les âges, s. 34. Ayrıca bkz. H. Clouzot'nun
özel makalesi Ballets de Rabelais au XVII siècle, içinde Revue des Études
Rabelaisiennes, 5. Cilt, s. 90.
48. Modem Fransa, Rabelaisci malzeme temelinde komik operayı yaratmıştır:
Massenet’in Panurge’si (1913) ve Mariotti'nin Gargantua's\ (Opéra-comique’de
1935’te).
122