17.04.2014 Views

ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ortaçağ’ın başlarında folklorik gülme yalnızca orta sınıfa sızmakla<br />

kalmayıp, kilisenin en yüksek çevrelerini bile etkisi altına almıştı.<br />

Rabanus Maurus bir istisna değildi. Folk mizahının çekimi,<br />

genç feodal hiyerarşinin hem ruhban sınıfı hem de ruhban sınıfı dışındaki<br />

tüm düzeylerinde güçlüydü. Bu şöyle açıklanabilir:<br />

1. Yedinci, sekizinci ve dokuzuncu yüzyılların resmi dini ve feodal<br />

kültürü hâlâ zayıftı ve tam olarak şekillenmemişti.<br />

2. Folk kültürü güçlüydü ve göz ardı edilmesi imkânsızdı; bazı<br />

öğeleri propaganda amacıyla kullanılmak durumundaydı.<br />

3. Roma Saturnalia geleneği ve Roma’nın meşrulaşmış diğer<br />

folk mizahı biçimleri hâlâ canlıydı.<br />

4. Kilise, Hıristiyan bayramlarının zamanlarını (Hıristiyanlaştırılmaları<br />

düşüncesiyle) yerel pagan ayinlerine uyarlamıştı ve bu<br />

kutlamalar gülme kültleriyle ilişkilendirilmişti.<br />

5. Genç feodal sistem hâlâ görece ilericiydi ve bu nedenle, görece<br />

popüler bir mahiyetteydi.<br />

Bu nedenlerle, folk mizahına yönelik görece hoşgörülü bir tutum<br />

geleneği bu erken dönemde oluşturulabilmişti. Bu gelenek, giderek<br />

daha fazla kısıtlamaya maruz kalmasına rağmen yaşamaya<br />

devam etti. İzleyen dönemlerde (on yedinci yüzyıla değin), gülme<br />

savunusunu eski din adamlarının ve ilahiyatçıların otoritesine<br />

dayandırmak adet oldu.<br />

On yedinci ve on sekizinci yüzyılların facetiae (nükteli söz),<br />

anekdot ve şaka yazarları ve derlemecileri genellikle, ortaçağ alimleri<br />

ve ilahiyatçılarından alıntılar yapıyordu. Sözgelimi, mizah edebiyatının<br />

en eksiksiz antolojilerinden biri olan Jocorum et seriorum<br />

libri duo’yu derlemiş olan (birinci baskısı 1600, son baskı 1643)<br />

Melander çalışmasını, kendisinden önce facetiae'ler yazmış olan<br />

düzinelerce ünlü alim ve ilahiyatçının adını sıralayarak sunar. En<br />

iyi Almanca Schwänke derlemesi ise ünlü bir vaiz olan rahip Johannes<br />

Pauli tarafından Gülme ve Ciddiyet (Schimpf und Ernst) başlığıyla<br />

yapılmış ve ilk baskısı 1522’de yayımlanmıştı. Pauli yazdığı<br />

önsözde bu çalışmanın amacını tanımlarken, deliler bayramının sa­<br />

97

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!