ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

zırdaki veya yakındaki gönderilenlerin/alıcıların nihai istemine teslim
edemez asla (sonuçta, hemen sonraki nesilden olanlar bile
yanılabilir); ve daima (az ya da çok bir farkındalıkla) kendisini
farklı yönlerde uzak kılabilen daha yüksek bir yanıtlayıcı anlama
örneği önvarsayar. Her diyalog sanki, diyaloğun tüm katılımcılarının
üzerinde duran görünmez bir şekilde mevcut bir üçüncü tarafın
yanıtlayıcı anlamasının artalanında gerçekleşir. (Karş. Faşist işkence
sandalyesinin veya cehenneminin Thomas Mann’de mutlak işitilme
yoksunluğu olarak, üçüncü tarafın mutlak eksikliği olarak anlaşılması.)
19
Yukarıda sözü edilen üçüncü taraf mistik veya metafizik bir varlık
değildir (her ne kadar, belirli bir dünya anlayışı göz önünde bulundurulduğunda,
böyle ifade edilebilse de) -sözcenin bütününün
kurucu boyutudur, daha derin bir analiz kapsamında, sözcenin bütününde
açığa çıkarılabilir. Bu, her zaman için işitilmeyi isteyen,
daima yanıtlayıcı anlama arayışında olan ve dolaysız anlamada durmayıp,
daha da fazlasını zorlayan sözcüğün doğasından kaynaklanır.
Söz için (ve dolayısıyla, bir insan için) yanıt yokluğundan daha
korkunç hiçbir şey yoktur. Yanlış olduğu bilinen bir söz bile tamamen
yanlış değildir ve daima, biçimde bile olsa kendisini anlayacak
ve haklı çıkaracak bir örnek önvarsayar: “Benim konumumda kim
olsa yalan söylerdi.”
Karl Marx, yalnızca sözde dile getirilen düşüncenin başka bir
19. Mann’ın Dr. Faustus'unda, şeytan cehennemi şöyle tasvir eder: “hiçbir merhamet,
hiçbir isyan, hiçbir atfedişin, 'bir ruha gerçekten böyle yapamazsın' diye
dile gelen, inanamayan, isyan dolu itiraza hiçbir kulak verişin olmayışıdır cehennem:
yapılır, olur, hem de, hesabı sözlerle hiç verilmeden; ses geçirmez yeraltında,
Tanrı'nın işitemeyeceği yerde ve ebediyen olur" (Dr. Faustus, çev. H. T. Lowe-Porter
[Londra: Penguin Books, 1968], s. 238). Gestapo ve SS işkence odaları,
romanını kaleme aldığı sırada Mann'ın zihninde önemli bir yer işgal ediyordu,
zira tam da o dönemde, en korkunç soykırım kamplarındakiler kurtarılıyor ve
Nazi dehşeti tüm boyutlarıyla dünyaya sergileniyordu. Mann bu dönemde, Amerikan
askeri kuvvetlerinin işgalindeki bölgelerde Alman vatandaşlarına dağıtılan
bir gazete için özel bir makale kaleme almıştı (bu makale önce “Almanların Suçu”
adıyla, daha sonra da “Kamplar" adıyla yayımlandı) (bkz. The Story of a Novel:
The Genesis of ‘Doktor Faustus', çev. Richard ve Clara Winston [New York:
Knopf, 19611, s. 115).
364