ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

meler” Rönesansın karnavallaşmış edebiyatında yaygın olarak kullanılan
bir güldürü aracıydı (Rabejais’de ve ve bir nebze daha az
gelişkin biçimiyle Cervantes’te çok sık rastlanır).
Masalın kadın kahramanı Marya Alexandrovna Moskaleva da
alaşağı edilen bir karnaval kralı rolü oynamaktadır:
Konuklar bağırıp çağırmaya ve sövgülerine son verdiler ve Marya Ale -
xandrovna sonunda eski zaferinin harabeleri ve parçalarının ortasında
bir başına kaldı. Heyhat! Güç, zafer, ayrıcalık -hepsi de bir akşamüstü
yok olmuştu. [SS II, 399]
Ama yaşlı damadın, prensin, komik alaşağı edilme sahnesinin ardından
bunun eşi bir sahne, genç damat, öğretmen Vasya’nın trajik
kendini-alaşağı etme ve ölümü sahnesi gelir. Sahnelerin (ve bireysel
imgelerin) böyle, birbirini yansıtan veya birbirleri aracılığıyla
parıldayan bir şekilde eşleştirilmesi -birinin komik, diğerininse trajik
düzlemde (bu örnekte olduğu gibi) veya birinin yüce diğerinin
düşük, birinin onaylayıcı, diğerinin olumsuzlayıcı düzlemde vb.
verilmesi- Dostoyevski için tipiktir; bir arada ele alındığında bu eşleşmiş
sahneler zıt değerler barındıran bir bütün yaratır. Karnaval
dünya anlayışının daha da derin bir etkisinin kanıtıdır bu. Kuşkusuz,
“Amcamın Rüyası”nda bu tipik özellik yine de bir ölçüde zahiri
bir biçimde ifade edilir.
Karnavallaşma Stepançikovo Köyü 41 öyküsünde çok daha derin
ve daha önemlidir, her ne kadar burada da, zahiri olan çok şey bulunsa
da. Stepanchikovo’da yaşam tümüyle, Albay Rostanev’in
arazisinin kayıtsız şartsız zorbası olan, eski çanak yalayıcı ve soytarı
Foma Fomich Opiskin’in etrafında dönmektedir; başka bir deyişle,
yaşam tümüyle bir karnaval kralının etrafında yoğunlaşmıştır.
Dolayısıyla, Stepaanchikovo köyünde tüm yaşam güçlü biçimde
ifade edilen karnavalımsı bir niteliğe bürünür. Normal seyrini
terk etmiş bir yaşamdır bu, neredeyse “ters yüz olmuş bir dünyadır.
41. Dostoevsky'nin sürgün-sonrası ilk yapıtlarından biri (1859); “The Friend of
the Family” (Aile Dostu) başlığıyla çev. Constance Garnett.
293