ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ir bölgede icra edilecek olduklarında, izine tabidirler. Bu saf gülme
ayinlerine, resmi kültlere paralel olarak izin veriliyordu.
Eğitmenler ve düşük konumdaki papazlar tarafından St. Stephen
yortusunda, Yılbaşı’nda, Holy Innocents yortusunda, Epiphany*
yortusunda ve St. John yortusunda kutlanan “deliler bayramı”
(festa stultorum, fatuorum, follorum) bunun tipik örneklerindendir.
Bu kutlamalar başlangıçta kiliselerde yapılıyor ve tamamen
meşru bir nitelik taşıyorlardı. Daha sonralarıysa, yalnızca yarı-meşru
bir niteliğe büründüler ve Ortaçağ’ın sonunda kiliselere tamamen
yasaklandılar, ama karnaval âlemlerine ve eğlencelere
karıştıkları sokaklarda ve meyhanelerde var olmaya devam ettiler.
Deliler bayramı, Fransa’da özel bir inatçılık ve hayatta kalma gücü
gösterdi (fête des fous). Bu yortu aslında, içerdiği maskeli balolar
ve açık saçık danslarla resmi kültün bir parodisi ve taklidiydi. Alt
ruhban sınıfın bu kutlamaları özellikle Yılbaşı’nda ve Epiphany’de
şiddetleniyordu.
Deliler bayramının neredeyse tüm ritüelleri, muhtelif kilise ritüelleri
ve simgelerinin grotesk aşağılanışından ve maddi bedensel
düzeye aktarılmasından ibarettir: Sunakta yiyip içme ve içkili seks
alemleri, açık saçık jestler, soyunma. Bu ritüellerden bazılarını daha
sonra analiz edeceğiz. 22
Belirttiğimiz gibi, bu kutlama Fransa’da sebatkârlıkla muhafaza
edilmişti. 1444’te Paris İlahiyat Fakültesi’nin bir genelgesinde yortu
için özel bir savunu yayımlanmıştı. Deliler bayramını savunanlar,
bayramın ne yaptıklarını çok iyi bilen atalar tarafından Hıristiyanlığın
ilk çağında icat edildiği gerçeğine değiniyorlardı. Savunma
ayrıca, bayramın ciddi değil tamamen alaycı bir nitelik taşıdığının
altını çiziyordu. Böylesine neşeli bir eğlence “ikinci doğamız
olan ve insanda içkin gibi görünen delilik kendisini en azından yılda
bir kez özgürce açığa vurabilsin diye” gereklidir. “Zaman zaman
kapaklarını açıp hava almasına olanak tanımazsak şarap fıçıları çat­
* Mecusîlerin Hazreti İsa'yı görmek için Bethlehem’e gelmelerini kutlayan ve
Ocak ayının 6'sına rastlayan yortu, (ç.n.)
22. Deliler bayramı ile ilgili olarak bkz. F. Bourquelot, l’Office de la Fête des fous,
Sens, 1859; H. Villetard, Office de Pierre de Corbeil, Paris, 1907 ve Remarques
sur la fête des fous, Paris, 1911.
95