ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

Dilbilim bizatihi sözlü iletişimi, özleri itibariyle sözceleri, sözceler
arasındaki (diyalojik) ilişkileri, sözlü iletişim biçimlerini ve söz
türlerini inceleme konusu olarak almaz.
Dilbilim yalnızca dil sistemi içindeki öğeler arası ilişkileri inceler,
yoksa sözceler arasındaki ilişkileri ve/veya sözcelerin gerçeklikle
ve konuşucuyla (yazar) olan ilişkilerini değil.
Gerçek sözceler ve gerçek konuşucular açısından, bir dil sistemi
tamamen potansiyeldir. Bir sözcüğün anlamı, tümüyle dilbilimsel
olarak incelendiği ölçüde (dilbilimsel kavrambilim), aynı dilin
(veya herhangi başka bir dilin) diğer sözcüklerinin yardımıyla ve
onlarla olan ilişkileriyle belirlenebilir yalnızca; bir kavramla, sanatsal
bir imgeyle veya gerçek yaşamla ancak bir sözcede ve bir sözce
aracılığıyla ilişki kurar. Bu, dilbilimin nesnesi olarak sözcüktür
(ama somut bir sözce olarak veya sözcenin parçası olarak gerçek
bir sözcük değil, bir parça değil bir araç yalnızca).
Sözün yaşamının başlangıçtaki gerçekliği olarak sözün üretilmesi
sorunu. Gündelik yanıttan, birkaç ciltlik romana veya bilimsel
incelemeye varana dek. Söylem yapıtlarının söylem sürecinde
muhtelif alanlarındaki etkileşimi. “Edebi süreç”, bilimde fikirlerin
mücadelesi, ideolojik mücadele vb. İki söylem yapıtı, yan yana gelen
iki sözce, diyalojik dediğimiz özel türde anlamsal ilişkilere girer.
Bu ilişkilerin özgül doğası. Dil sistemi içindeki veya “metin”
içindeki dil öğeleri (dar dilbilimsel anlamda), diyalojik ilişkilere giremez.
Peki, diller ve lehçeler (bölgesel, toplumsal jargonlar), dilsel
(işlevsel) biçemler (sözgelimi, bildik gündelik konuşma ve bilimsel
dil vb.) bu ilişkilere girebilir mi, yani birbirleriyle konuşabilir
mi, vb.? Ancak dilbilimsel-olmayan bir yaklaşımın benimsenmesi
koşuluyla, yani, bir “dünya görüşü”ne (veya dünyanın dil veya
söylem içre duyumsanışına), bir “bakış açısı”na, “toplumsal sesler”e
vb. dönüştürülmeleri koşuluyla.
Sanatçı, tipik karakterlerin tipik veya özgün sözcelerini (tamamen
cisimleşmemiş veya adlandırılmamış olsa bile) yarattığında
böyle dönüşümler gerçekleştirir; estetik dilbilim (Vossler okulu ve
özellikle de Spitzer’in en son çalışması) böyle bir dönüşüm gerçekleştirir
(ama bir ölçüde farklı bir düzlemde). Dil bu tür dönüşümler­
354