5 r. a b a S i a (Tbilisi) bgeraTSesatyvisobis erTi rigisaTvis qarTvelur ...
5 r. a b a S i a (Tbilisi) bgeraTSesatyvisobis erTi rigisaTvis qarTvelur ...
5 r. a b a S i a (Tbilisi) bgeraTSesatyvisobis erTi rigisaTvis qarTvelur ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
n. a r d o t e l i (<strong>Tbilisi</strong>)<br />
zmnur Zir-fuZeTa fonematuri struqturis<br />
rekonstruqciisaTvis xunZur-andiur-didour enebSi<br />
1. xunZur-andiur-didour enaTa Zireuli zmnebis fleqsia-derivaciis<br />
istoriul-SedarebiTi analizi cxadyofs, rom<br />
zmnur Zir-fuZeTa da formantTa amosavali struqturuli<br />
tipi gansxvavebuli unda yofiliyo amJamindeli viTarebisagan.<br />
istoriulad sakvlev enaTa zmnas, rogorc sxva iberiul-kavkasiur<br />
enaTa sinamdvilidanac kargad aris cnobili<br />
(arn. Ciqobava, il. cercvaZe, g. rogava, t. gudava, e. lomTaZe,<br />
b. gigineiSvili, m. aleqseevi, b. aTaevi...), unda hqonoda aseTi<br />
morfologiuri struqtura: gramatikuli klasis eqsponenti<br />
+ Ziri + sadeterminacio sufiqsi (resp. fuZis formanti) + derivaciuli<br />
da relaciuri morfemebi: A F + R + A D + A F (resp. A D ),<br />
mag., xunZ. Ã…-e-ze `dakvla~ ~ and. b-u-Ã-u: boTl. b-e-Ã-u: bagv.<br />
b-u-Ã-u: axv. b-i-Ã…-ari `dakla~ ~ sak. did. b-e-x…-ad-a: xvarS.<br />
b-i-x…-ad-a `dakvla~...<br />
xunZurSi dakargulia klasis eqsponenti, xunZ.-and. Ziria<br />
-Ã…-, romelsac didourSi kanonzomierad -x…- Seesatyviseba.<br />
did. da xvarS. enebSi daCndeba determinanti -ad.<br />
2. warmodgenili kanonikuri modeli yvela zmnisTvis<br />
SeiZleba arc iyos obligatoruli, vinaidan im formebisa-<br />
Tvis, romelTac Ziri da fuZe identuri aqvT, zemomoyvanili<br />
formula simartiviT xasiaTdeba: klasis eqsponenti + Ziri<br />
(= fuZe) + afiqsi: A F + R + A F (resp. A D ).<br />
3. Cveni azriT, zmnuri fuZis struqturidan unda gamoiricxos<br />
klasis eqsponentebi e. w. damakavSirebeli xmovniTurT,<br />
ris Sedegadac fuZis ori ZiriTadi tipi gamoiyofa:<br />
a) determinantiani da b) udeterminanto (= Zirs).<br />
fuZis winamavali klasis eqsponenti (mxlebeli xmovniT<br />
an umisod) ikargeba mTlianad, Tumca misi kvali, reliqtis<br />
45