19.01.2014 Views

5 r. a b a S i a (Tbilisi) bgeraTSesatyvisobis erTi rigisaTvis qarTvelur ...

5 r. a b a S i a (Tbilisi) bgeraTSesatyvisobis erTi rigisaTvis qarTvelur ...

5 r. a b a S i a (Tbilisi) bgeraTSesatyvisobis erTi rigisaTvis qarTvelur ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

n. a r d o t e l i (<strong>Tbilisi</strong>)<br />

zmnur Zir-fuZeTa fonematuri struqturis<br />

rekonstruqciisaTvis xunZur-andiur-didour enebSi<br />

1. xunZur-andiur-didour enaTa Zireuli zmnebis fleqsia-derivaciis<br />

istoriul-SedarebiTi analizi cxadyofs, rom<br />

zmnur Zir-fuZeTa da formantTa amosavali struqturuli<br />

tipi gansxvavebuli unda yofiliyo amJamindeli viTarebisagan.<br />

istoriulad sakvlev enaTa zmnas, rogorc sxva iberiul-kavkasiur<br />

enaTa sinamdvilidanac kargad aris cnobili<br />

(arn. Ciqobava, il. cercvaZe, g. rogava, t. gudava, e. lomTaZe,<br />

b. gigineiSvili, m. aleqseevi, b. aTaevi...), unda hqonoda aseTi<br />

morfologiuri struqtura: gramatikuli klasis eqsponenti<br />

+ Ziri + sadeterminacio sufiqsi (resp. fuZis formanti) + derivaciuli<br />

da relaciuri morfemebi: A F + R + A D + A F (resp. A D ),<br />

mag., xunZ. Ã…-e-ze `dakvla~ ~ and. b-u-Ã-u: boTl. b-e-Ã-u: bagv.<br />

b-u-Ã-u: axv. b-i-Ã…-ari `dakla~ ~ sak. did. b-e-x…-ad-a: xvarS.<br />

b-i-x…-ad-a `dakvla~...<br />

xunZurSi dakargulia klasis eqsponenti, xunZ.-and. Ziria<br />

-Ã…-, romelsac didourSi kanonzomierad -x…- Seesatyviseba.<br />

did. da xvarS. enebSi daCndeba determinanti -ad.<br />

2. warmodgenili kanonikuri modeli yvela zmnisTvis<br />

SeiZleba arc iyos obligatoruli, vinaidan im formebisa-<br />

Tvis, romelTac Ziri da fuZe identuri aqvT, zemomoyvanili<br />

formula simartiviT xasiaTdeba: klasis eqsponenti + Ziri<br />

(= fuZe) + afiqsi: A F + R + A F (resp. A D ).<br />

3. Cveni azriT, zmnuri fuZis struqturidan unda gamoiricxos<br />

klasis eqsponentebi e. w. damakavSirebeli xmovniTurT,<br />

ris Sedegadac fuZis ori ZiriTadi tipi gamoiyofa:<br />

a) determinantiani da b) udeterminanto (= Zirs).<br />

fuZis winamavali klasis eqsponenti (mxlebeli xmovniT<br />

an umisod) ikargeba mTlianad, Tumca misi kvali, reliqtis<br />

45

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!