FRANCUSKA

DARIUSZ ZALEWSKISokrates, asceza i współczesneniewolnictwo6 października 2009Sokrates uważał, że wychowanie spełniajedno z dwóch zadań: albo przygotowuje do roliwładcy, albo do roli poddanego. Wdrażanie dozadań suwerena dokonuje się za pośrednictwem„sztuki królewskiej” – ascezy. Królem zostaje ten,kto potrafi panować nad głodem, przyzwyczajonyjest do krótkiego snu, zimna, gorąca itp. W ujęciustarożytnych taki człowiek powinien nabyćrównież wiedzę ogólną, dającą mu podstawyrozumienia rzeczywistości. Ci, co nie posiedli tychumiejętności, niezależnie od zajmowanej pozycjispołecznej, przynależą do klasy rządzonych. Stądwolni kształcili się w ramach eleutheriari technai(późniejszych sztuk wyzwolonych) i obca im byłakultura niewolnicza (por. Werner Jeager, Paideia).Jakkolwiekby świat się zmieniał, od czasówstarożytnych sens spostrzeżenia mędrca z Aten niestracił nic na swej aktualności. Prawdziwymi królamisą ci, którzy panują nad sobą oraz potrafią czytaći rozumieć otaczający świat. Niestety, nowożytnafilozofia, a za nią pedagogika i polityka oświatowa,