FRANCUSKA

czynienia z religijnym renesansem – najstraszniejszym i niedocenianymniebezpieczeństwem ze wszystkich globalnych niebezpieczeństw, które nanas czyhają... Właśnie na tym polega rola religii w historii: kanalizuje agresjęoraz ją ukierunkowuje” 19 . Ze słów tego szanowanego psychologa wynika, żereligia ma do czynienia jedynie z agresją, a sama agresja zniknie, jeśli się jąskieruje przeciwko samej religii... Nawet doświadczenie sowieckiej agresjiantyreligijnej niczego nie nauczyło owego „eksperta”. Zapewne jego osobista„Czuję, że nadchodzą czasy, kiedy chrześcijaniebędą zbierać się na modlitwę w katakumbach,ponieważ wiara będzie prześladowana”.nienawiść do Ewangelii jest tak wielka, że pozwala mu nie zwracać uwagi nato, co oczywiste.Taka przyszłość już miała miejsce. Barbarzyńskie imperium gotowe byłowłączyć Chrystusa do swojego oficjalnego „panteonu” – na równi z bogamii bożkami innych plemion (i posąg Chrystusa rzeczywiście pod koniec III wiekupojawia się czasami w rzymskim Panteonie). Ale chrześcijanom nie odpowiadałtaki kompromis. Odmówili uczestnictwa w państwowych ceremoniachreligijnych. Regularnie odmawiali oddawania boskiej czci imperatorom.Sprzeciw wobec religijnego „pluralizmu” okazał się zgubny: imperiumrozpoczęło trzystuletnią wojnę z Kościołem.Chrześcijaństwo zwyciężyło. Ale minęły wieki i niepostrzeżeniewszystko znowu zaczęło się zmieniać. Przez lata i wieki wysiłek wielu osób„poddanych historycznemu procesowi” przybliżał moment, kiedy w historiichrześcijańskiej ludzkości zajdzie decydująca zmiana – i zajdzie ona tak, żebędzie niemal niedostrzegalna.„Wiedźmy, Wasza Wysokość, zawsze chcą jednego i tego samego, alew różnych stuleciach działają na różne sposoby” – mówi dobra istotaw Srebrnym krześle C.S. Lewisa. A w Listach Starego Diabła do Młodego innybohater, doświadczony bies, mówi o taktyce tych procesów: „Kierujemystrach każdego pokolenia przeciwko tym ułomnościom, z których płynąceniebezpieczeństwo w danym momencie jest najmniejsze ze wszystkich;19 A. Nazaretian, Pochorony bogow. Libo oni sostojatsja, libo ciwilizacja pogibniet, „Ogoniok” 27/1995.