FRANCUSKA

wykorzystywania uzależnionych od siebie rządów, terrorystów i siłwywrotowych;––zneutralizować wysiłki ZSRS mające na celu zwiększenie jego wpływóww świecie (…);––(...) osłabić sojuszniczy system sowiecki, zmuszając ZSRS do ponoszeniaciężaru wad systemu ekonomicznego oraz pobudzać długoterminowetendencje liberalizacyjne i narodowe w Związku Sowieckim orazpaństwach sojuszniczych.––ograniczyć potencjał sowiecki przez wzmacnianie militarne USA, (...) orazprzez zapobieganie przepływowi do ZSRS technologii i zasobów ważnychz wojskowego punktu widzenia.Edwin Meese, jeden z bliskich współpracowników Reagana, tak podsumowałznaczenie tej dyrektywy: „Uznaliśmy konferencję jałtańską za niebyłą”.Kto przewidział pojawienie się Gorbaczowa?W kolejnej dyrektywie (NSDD-75) z 17 stycznia 1983 roku sformułowanojeszcze dobitniej cele wymuszania wewnętrznych zmian w ZSRS: „Promować(...) procesy zmian w Związku Sowieckim w kierunku bardziej pluralistycznegosystemu politycznego i gospodarczego”. Był to postulat zgodny z tezągłoszoną od lat przez współautora dyrektyw Richarda Pipesa, że twardapolityka wobec ZSRS spowoduje pojawienie się nowego, bardziej liberalnegoprzywódcy. Takie zamiary potwierdzają również inne dokumenty. ThomasReed, główny autor NSDD-32, tak wyjaśniał politykę Reagana:Jest naszą najgłębszą nadzieją, że dzięki aktywnej i roztropnej politycemożemy pewnego dnia przekonać przywódców Związku Sowieckiego dozwrócenia uwagi wewnątrz [ich kraju], by poszukali legitymacji płynącej zezgody rządzonych, odpowiadając na nadzieje i marzenia własnych obywateli.William Clark, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego od stycznia 1982do października 1983 roku (to właśnie pod jego kierownictwem powstałyprzytaczane dyrektywy), tak pisał po rozstaniu się z tym urzędem w notatcedo prezydenta w styczniu 1984 roku:Jeszcze kilka miesięcy takiej stanowczej polityki powinno przywrócićrównowagę militarną w Europie i jest bardzo prawdopodobne, że wpłynie na