FRANCUSKA

Krótki kurs astrologii167to w chwili, gdy kulty religijne wschodnie zyskają decydującą przewagęnad starą religią rzymską. Marek Aureliusz (za Augusta i Tyberiusza) układahymn ku jej czci (Astronomicon); August pozwala bić monetę z astrologicznągwiazdą swych urodzin (Koziorożcem). Babilusz, astrolog nadworny Nerona,stara się przekonać haruspików, że astrologia nie tylko nie obala ich sztuki,lecz ją dopełnia. Tacyt 5 i Cycero 6 oraz Pliniusz Starszy niemiłosiernie jąchłostają, ale nie są już w stanie jej przemóc. A gdy się ukaże Czworoksiąg(Tetrabiblos) Klaudiusza Ptolemeusza, jednego z największych astronomówstarożytności, astrologia rozpocznie triumfalny pochód, którego nic wstrzymaćnie potrafi. Spośród wszystkich systemów astrologicznych, które się rozwinęływ różnych krajach, system Ptolemeusza cieszy się aż do dzisiejszych czasównajwiększym wzięciem.Wśród wyznawców Mahometa znalazła astrologia grunt niezwyklepodatny. Zdawała się im bowiem potwierdzać i wyjaśniać determinizmteologiczny (relatywny), który im Maho met w spadku zostawił. Spod pióraArabów wyszła masa dzieł i rozpraw astrologicznych. Nawet wielki myślicielAwerroes jest pod jej widocznym urokiem 7 .Chrystianizm rozpatruje astrologię wyłącznie z punktu widzeniareligijno‐moralnego. Problem jej wartości wewnętrznej zostawia całkowicienauce. Tym się tłumaczy pozorna sprzeczność, z jaką czołowi przedstawicielechrystianizmu do niej się odnoszą. Podczas gdy jedni potępiają ją jako,,sztuczkę diabelską”, inni chętnie zwracają się do niej po radę 8 . Moraliścikatoliccy nie zabraniają lekarzom posługiwać się radami astrologóww leczeniu chorych 9 , byleby te rady nie stały w sprzeczności z wiarąchrześcijańską i jej zasadami moralnymi 10 .W epoce humanizmu i renesansu cieszy się astrologia wielkim wzięciem.Na każdym uniwersytecie jest ona wykładana. Jest też jaśniej pojmowana.5 „Mathematici (astrologi) genus hominum potentibus infidum, sperantibus fallax” ( Tacitus, Hist. I, 22).6 „Contemnamus Babylonios et eos, qui ex Caucaso, coeli signa servantes, numeris et motibus stellarum cursuspersequuntur. Condemnemus hos aut stultitiae aut vanitatis aut imprudentiae” (De divinat. I, 19).7 Avicenna drwił z nich.8 Papież Juliusz II polecił astrologom wybrać dzień na swoją koronację. Paweł III radził się astrologów, któregodziny są najodpowiedniejsze na konsystorz. Leon X wyznaczył profesora astro logii na uniwersytet rzymski„Sapienza”.9 „...de astrorum autem iudiciis circa corporales effectus (puta sanitatis vel infirmitatis, fertilitatis vel sterilitatis,pluviae vel siccitatis) nulla est quaestio, quia haec absque peccato fiunt; quomam effectus quaeruntur etreducuntur in suas causas naturales” (Summula Caietana, Venezia 1572, s. 25).10 W szczególności z dogmatem o wolnej woli człowieka. Sekta religijna znana ogólnie pod mianem mandejczyków(choć oni sami wolą się nazywać nazarejczykami [Nasuraiia]), mieszkająca w południowej części Babilonii,widzi w znakach zodiaku nie bogów, lecz szatanów, ciągle skorych do szkodzenia ludziom. Stoi bowiem nastanowisku monoteistycznym. Szczególnie wrogo odnosi się do politeizmu babilońskiego i greckiego.