FRANCUSKA

19diabłem – podkreślał jeszcze jako kardynał Joseph Ratzinger. – Hitler byłczłowiekiem. Ale znamy wiarygodne relacje naocznych świadków, którewskazują, że Hitler odbywał swego rodzaju demoniczne spotkania, żez drżeniem mówił «On tu znów był». Nie możemy tego zweryfikować. Niemniej sposób, w jaki był zdolny sprawować władzę – z którą wiązało się tyleterroru – pokazuje, jak myślę, że Hitler głęboko tkwił w świecie demonów” 2 .Podobnie, choć w nieco innym języku, ocenia Lenina Alain Besançon:„oglądana pod pewnym kątem ta nieprzejrzysta, gdyż aż nazbyt przejrzystapostać, ten prześmiewca i złośnik o prostackich gustach, odsłania pod swąpłaską powierzchnią niepokojącą głębię Nicości” 3 – pisze francuski filozof,i trudno nie oprzeć się pytaniu, czy owa Nicość nie była demoniczna. Czypowodem, dla którego nie sposób mówić o osobowości Lenina, nie był fakt, że„obraz i podobieństwo Boże”, na którym opiera się nasza tożsamość, zostaław jego przypadku wyparta przez te ciemne siły, które zdążają do nicości?Upadek imperium sowieckiego oznaczał koniec epoki wielkichideologicznych (można powiedzieć: demonicznych) totalitaryzmów. Nieoznacza to jednak, że z naszego myślenia można wyrzucić duchowąinterpretację pewnych zdarzeń politycznych, ze szczególnym uwzględnieniemrozeznawania duchowego. Nie chodzi mi bynajmniej o tylko konkretnegłosowania czy wybory polityczne (choć podczas egzorcyzmów AnnelieseMichel w 1975 roku demony w niej ukryte – co jest zarejestrowane na taśmiemagnetofonowej – mówiły, że w tej chwili piekło jest puste, gdyż wszystkiezłe duchy są teraz zajęte w Bonn: było to akurat w dniu, w którym Bundestaggłosował nad ustawą legalizującą aborcję). Chodzi raczej o szersze zjawiskokwestionowania istnienia prawdy obiektywnej czy duchowy zamęt, któryogarnia kolejne zachodnie społeczeństwa.„Dziś zwykło się twierdzić – opisuje Jan Paweł II ten nowy sposóbuprawiania polityki – że filozofią i podstawą odpowiadającą demokratycznymformom polityki są agnostycyzm i sceptyczny relatywizm, ci zaś, którzyżywią przekonanie, że znają prawdę, i zdecydowanie za nią idą, nie są,z demokratycznego punktu widzenia, godni zaufania, nie godzą się bowiemz tym, że o prawdzie decyduje większość, czy też, że prawda się zmieniaw zależności od zmiennej równowagi politycznej. W związku z tym należy2 Bóg i świat. Z kardynałem Josephem Ratzingerem (Benedyktem XVI) rozmawia Peter Seewald, tłum. G. Sowiński,Kraków 2005, s. 115-116.3 A. Besançon, Lenin, w: tegoż, Świadek wieku, red. F. Memches, Warszawa 2006, t. I, s. 30-31.Demoniczność polityki naszych czasów