FRANCUSKA

65pojawienia się państwa totalitarnego 38 uwarunkowany jest wcześniejszymistnieniem odpowiedniego podłoża kulturowego, historycznego,geopolitycznego, a nawet psychologicznego .39 . Można powiedzieć, że po to, bypojawiło się państwo totalitarne, najpierw musi zaistnieć coś, co nazywa siępaństwem – twór, który sam w sobie jest już nosicielem wirusa totalitaryzmu.Zależność ta jest o wiele bardziej widoczna na przykładzie Niemiec, gdziekult Państwa w wielkiej mierze ukształtował społeczeństwo niemieckie i jegohistorię 40 . Erich Fromm jednoznacznie wskazuje, że to związek narodowegosocjalizmu z państwem sprawił, że kiedy Hitler doszedł do władzy, większośćNiemców się z nim zidentyfikowała 41 . Fromm zauważa, że do procesutego, oprócz kryzysu gospodarczego, przyczyniło się również stopniowezniszczenie związków rodzinnych 42 . U podstaw tego zjawiska możnadostrzec to, co Leszek Kołakowski opisał jako „powracające nieustannie38 I. Kondakov, Vvedzienie v istoriu russkoy kultury, Moskva 1997, s. 579.39 Tamże, s. 584-585.40 W. Lepenies, La seducción de la cultura en la historia alemana, Madrid 2008, s. 21.41 E. Fromm, El miedo a la libertad, Barcelona 2008, s. 301.42 Tamże, s. 307.Wyobraźnia teo-polityczna