FRANCUSKA

Sposób, czy też sposoby, w jakie organizuje się, czy też powinnoorganizować się życie w polis, były i są tematem niezliczonychstudiów. Odziedziczyliśmy po Platonie określenie zasad współżyciaspołeczności ustanowionych na fundamencie rozumnego wspólnegodobra, gdzie rządzący jest ministrem, tzn. tym, który służy. Stądkonieczność, aby władca był mądry, aby najważniejsze decyzje spoczęływ rękach najlepszych z najlepszych – aristoi. Arystoteles wskazał na naszcharakter zwierzęcia politycznego, politikon zoon. Na napięcie, jakie zaistniałood samego początku między chrześcijaństwem a imperium, wskazujeHipolit z Rzymu w dziele O Antychryście 1 . Na ten sam temat z wyżyn myślichrześcijańskiej pisał św. Augustyn w De Civitate Dei.Zależności i sprzeczności powstające między dziedzictwem klasycznyma tradycją kształtującą się na podstawie novum chrześcijaństwa wykreowałynowy sposób myślenia o władzy. Przetrwał on do wieku XIII i zaczął popadaćw kryzys z nadejściem XIV stulecia, kiedy to Duns Szkot i Wilhelm Ockhamdali początek stopniowemu zrywaniu z teologicznym, transcendentnymwymiarem człowieka, w końcu zaś ta średniowieczna tradycja zwyciężonazostała przez pragmatyczną Raison d’Etat. Stąd był już tylko krok do narodzinnowej soteriologii: soteriologii Państwa jako Zbawiciela ludzkości (zbawicielaod wojen religijnych, oczywiście). Narodziny Lewiatana były już tylkokwestią czasu.Czyżby cały ten bagaż historii myśli politycznej miał się sprowadzaćdo roli ideologicznego garbu, który uwieńczony butnym sloganemo „końcu historii” 2 przygniata nas twarzą do ziemi, zmusza do powtarzaniabeznadziejnie obezwładniających zaklęć szamanów obcych – ale takżenaszych własnych – idoli i nie pozwala nam podnieść wzroku i przekonać się,że horyzont wciąż jest tam, gdzie był, wciąż przed nami?1 Demonologia w nauce Ojców Kościola, Hipolit, O Antychryście, Kraków 2002.2 F. Fukuyama, Koniec historii, tłum. T. Biedroń, M. Wichrowski, Kraków 2009.