Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

Het Necrologium van Baldewinus
volgens de uitgave van H. v. Wijn in
“Huiszittend Leeven 1812”, IIe deel, 1e stuk
p. 90- 140.
Waar het origineel zich bevindt is mij niet
bekend. Een afschrift is opgenomen in de
“Kroniek van Egmond” door Joh. à Leydis uit
1732 als “Dagregister der geenen die in de
Abdij van Egmond begraaven zijn of die
dezelve eenige goederen besprooken hebben”. *2
De samensteller was volgens de ondertekening
Fratrem Baldewinum de Haga Comitis,
monachum Egmondensem, anno Domini
M o V o XXX (1530).
Volgens pater Hof was Baldewinus de Haga
(Utenhage) priester/monnik van 1520 tot
† 1557.
Baldewinus maakte voor het samenstellen
gebruik van oudere geschriften.
Uit de 14e eeuw waren er de grafschriften van
Dirk Aleydis, klerk van de Abdij.
Deze grafschriften zijn later uitgebreid en
uitgewerkt door de monnik Leo v. Dordrecht,
vermeld in 1367- 1381.
[HS Gabbema 9056N]
Het is een soort agenda, verdeeld in maanden
die weer worden onderverdeeld in weken. De
dagen zijn aangegeven d.m.v. letters (A t/m G).
Per dag zijn personen ingeschreven met
naam, status, familierelatie en het door hen
geschonken bedrag. *3
Verder worden de lokatie van de begrafenis en
de overlijdens- of schenkingsdatum vermeld.
Helaas zijn deze gegevens niet overal consequent
ingevuld. Van de ~ 770 vermeldingen
zijn er 115 zonder jaartal.
De oudste vermeldig is:
Jan. C (= 3): Dominus Steppo vel Stephanus,
Abbas quintus, anno Domini
M o C o Vo (1105).
De jongste vermelding is:
Oct. C (=10): Gerardus, filius domini Walteri de
Wyc, anno M o CCC o LXXXXVIII
(1398).
Waarom Baldewinus niet verder ging met zijn
Necrologium is onduidelijk. Wellicht had hij
uitsluitend de opdracht om alles van vóór
1400 vast te leggen. *4
Necrologium van
Baldewinus
Wat opvalt is dat niet alle Graven en hun
familieleden vermeld worden, maar ook niet
alle Abten. De monniken en de Heren van
Egmont nog buiten beschouwing gelaten.
Men moet dus naast dit Necrologium nog een
ander boek gehanteerd hebben om de bovengenoemde
personen op de juiste dag te kunnen
herdenken. *1
De heer J. Hooftman heeft een leesbare
vertaling gemaakt van de versie van v. Wijn en
deze voorzien van een index op naam en plaats.
Op de volgende bladzijden geef ik eerst een
chronologisch overzicht met de letterlijke
omschrijving van alle leden van het Huis van
Egmont en hun verwanten die in dit
Necrologium voorkomen.
Meerdere leden van dit Huis kunnen hier
begraven zijn, echter niet bij iedereen is de
toenaam en het sterfjaar vermeld en uit andere
bronnen is vaak alléén een sterfjaar maar géén
sterf- of begraafdag bekend.
Op Bl. 06 een stamboom van 1105 († Abt
Steven) tot ~1400 waarin de familie-relatie van
de beschreven personen aangegeven wordt.
Op Bl. 07 een opgravingsplattegrond van het
Westwerk en een beschrijving van het Paradijs.
Op Bl. 08 een reconstructietekening van de
situatie van vóór en net na 1148.
Op Bl. 10 en 11 een overzicht van alle
personen die volgens het Necrologium “In,
voor of nabij het Paradijs” begraven werden.
Op Bl. 12 een reconstructietekening van de
Zuider Absis en de aldaar begraven leden van
het Geslacht van Egmont.
De heer B.J.M. de Bont heeft in 1905 een
nieuw Necrologium opgesteld in alfabetische
volgorde. Dit mag m.i. geen aanvulling
genoemd worden omdat niet aangegeven
wordt aan welke bronnen de aanvullende
gegevens zijn ontleend.
Hfdst. 15 - Bl. 01
109
*1: In het
Adalbertusboek
bevond zich een z.g.
Gravenregister.
*2: Er is ook nog
een z.g. Versione
Belgica die qua
tekst soms afwijkt.
v. Wijn verwijst
hiernaar.
*3: Opvallend is het
verschil in munteenheden.
Deze kunnen een
aanwijzing zijn voor
de periode waarin
men het bedrag
schonk.
*4: Necrologiums
werden regelmatig
herschreven omdat
de bladen vol,
onleesbaar of onduidelijk
geworden
waren t.g.v.
aanvullingen etc.
Dan werden ook
namen van personen
geschrapt wiens
familie niet meer
aan hun financiële
verplichtingen
voldeed.
Mogelijk was er
rond 1400 een geheel
nieuw Necrologium
aangelegd
en was het de taak
van Baldewinus om
alle oudere gegevens
in één boek
samen te vatten.