02.05.2013 Views

Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

fondsen genoeg kon vormen om <strong>de</strong> restauratie <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

kloostergebouwen voort te zetten. Die fondsen bleken<br />

o.a. uit <strong>de</strong> memoriegel<strong>de</strong>n <strong>van</strong> het convent te moeten<br />

komen. Op 31 maart 1328 verklaar<strong>de</strong> <strong>de</strong> abt <strong>de</strong> 40<br />

pond, die het convent uit <strong>de</strong> memoriegel<strong>de</strong>n ‘toter<br />

timmering’ gegeven had, verzekerd te hebben op <strong>de</strong><br />

tiendinkomsten te Berkel. [Reg. 204] Willem<br />

Procurator bezong het heugelijke feit <strong>van</strong> <strong>de</strong> restauratie<br />

in zijn kroniek. Het blijkt dat het dak <strong>van</strong> <strong>de</strong> kerk in<br />

eerste instantie aan reparatie toe was. Overigens werd<br />

geheel het bouwwerk grondig herzien, zodat Willem<br />

het als een won<strong>de</strong>r kon beschouwen dat alles ‘behalve<br />

<strong>de</strong> gebrandschil<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vensters’ binnen een jaar zijn<br />

beslag had gekregen. [Pijnacker Hordijk p. 211] In<br />

<strong>de</strong>cember 1329 toen het zover was, kwam hij er nog<br />

eens op terug, niet het minst om zijn eigen aan<strong>de</strong>el als<br />

dispensator in <strong>de</strong>ze zaak even veilig te steIlen. Maar dit<br />

bericht was een beetje voorbarig of sloeg aIleen op het<br />

dak, want in 1332 blijkt dat toen pas <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs die<br />

aan <strong>de</strong> kerk gewerkt had<strong>de</strong>n, vrijgemaakt kon<strong>de</strong>n<br />

wor<strong>de</strong>n voor het werk aan het dak <strong>van</strong> <strong>de</strong> slaapzaal.<br />

[Pijnacker Hordijk p. 245 en 268] Blijkens het<br />

grafschrift <strong>van</strong> abt Dirk kwam on<strong>de</strong>r zijn bestuur ook<br />

<strong>de</strong> restauratie <strong>van</strong> het noord- en oostpand <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

kloostergang tot stand. Uit <strong>de</strong>ze schaarse gegevens<br />

kunnen we veilig besluiten dat het abbatiaat <strong>van</strong> Dirk<br />

Screvelt zegenrijk genoemd mag wor<strong>de</strong>n. Slechts op<br />

het eind <strong>van</strong> zijn leven kwam ook <strong>de</strong>ze abt uit het<br />

geslacht <strong>van</strong> <strong>de</strong> Egmonds in conflict met zijn machtige<br />

familiele<strong>de</strong>n. Deze op het eerste gezicht<br />

onwaarschijnlijke me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>van</strong> <strong>de</strong> abtenkroniek<br />

vindt zijn bevestiging in een suppliek die abt Hugo<br />

Mensz. in 1360 tot <strong>de</strong> paus richtte en waarin behalve <strong>de</strong><br />

wanda<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> toenmalige heer, ook die <strong>van</strong> Jan <strong>van</strong><br />

Egmond ter sprake kwamen. Na 30 jaar kon men nog<br />

in <strong>de</strong>tails beschrijven, hoe genoem<strong>de</strong> heer Jan het<br />

klooster gewap<strong>en<strong>de</strong></strong>rhand had aangevallen, <strong>de</strong> kamer<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> abt was binnengedrongen en hem bedreigd had<br />

on<strong>de</strong>r het schreeuwen <strong>van</strong>: ‘Ter dood, ter dood die<br />

verra<strong>de</strong>r <strong>van</strong> een abt’. [ARA Egm. inv. 101] In het<br />

convent hield <strong>de</strong> abt zijn aan<strong>de</strong>nken levendig door <strong>de</strong><br />

memoriegel<strong>de</strong>n met 5 Ib jaarlijks en het kledinggeld<br />

voor <strong>de</strong> priesters met 1 lb per monnik te verhogen.<br />

[Roefs p. 175]<br />

Willem Procurator weet enige voorvaIlen te verhalen<br />

waaruit blijkt dat ook <strong>de</strong> verhouding tussen <strong>de</strong> abdij en<br />

het gravenhuis niet alleen goed maar zelfs<br />

vriendschappelijk was. Zo ontving abt Dirk minstens<br />

tweemaal een persoonlijke brief <strong>van</strong> keizerin<br />

Margaretha, mocht hij gravin Johanna <strong>van</strong> Valois en<br />

graaf Willem persoonlijk te Egmond ont<strong>van</strong>gen en<br />

vervul<strong>de</strong> hij enige politieke opdrachten, waaron<strong>de</strong>r een<br />

on<strong>de</strong>rzoek naar het rentmeesterschap <strong>van</strong> Willem Ver<br />

Bartensone. De financieel gunstige toestand <strong>van</strong> het<br />

klooster veroorloof<strong>de</strong> hem ook als geldschieter voor <strong>de</strong><br />

graaf op te tre<strong>de</strong>n. [Pijnacker Hordijk p. 232]<br />

Over <strong>de</strong> sterfdatum <strong>van</strong> <strong>de</strong> abt zijn <strong>de</strong> meningen<br />

ver<strong>de</strong>eld, maar het is niet moeilijk om hier <strong>de</strong> juiste<br />

datum te achterhalen. De data gegeven door Johannes à<br />

Leydis (1336) en door Hovaeus (1326) kloppen geen<br />

<strong>van</strong> bei<strong>de</strong> met <strong>de</strong> gegevens <strong>van</strong> het abdijarchief. De<br />

Tabula geeft 29 september 1335. Dit is het meest<br />

aannemelijk omdat <strong>de</strong> eerste oorkon<strong>de</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> opvolger<br />

gedateerd is op 2 februari 1336. [Roefs p. 176, Hoveus<br />

p. 113, Hulshof p. 75] Dirk Screvelt werd begraven<br />

aan <strong>de</strong> noordzij<strong>de</strong> <strong>van</strong> het H. Kruisaltaar.<br />

De volg<strong>en<strong>de</strong></strong> oorkon<strong>de</strong>n <strong>van</strong> Abt Dirk Screvel<br />

zijn bewaardgebleven:<br />

• Reg. 181: 01-01-1321. Betreft lijftocht voor<br />

Ba<strong>de</strong>loeg, vrouw <strong>van</strong> Arnout veren Y<strong>de</strong>nsoon.<br />

• Reg. 183. Betreft opdracht <strong>van</strong> goe<strong>de</strong>ren door<br />

Hermanus <strong>de</strong> Missa<br />

• Reg. 184. Beleent Gherberie, vrouw <strong>van</strong> Heyn<br />

Busen met goe<strong>de</strong>ren afkomstig <strong>van</strong> <strong>de</strong> heren <strong>van</strong><br />

Haarlem.<br />

• Reg. 185. Vestigt een rente t.b.v. Ghiertru<strong>de</strong>, vrouw<br />

<strong>van</strong> Claes Gruters.<br />

• Reg. 188. Beleent Gheret v. Raephorst met zeker<br />

goed.<br />

• Reg. 191. Geeft Symon v. Haarlem-Diepenem een<br />

erfpacht.<br />

• Reg. 193. Draagt aan Arholdus <strong>de</strong> kerk <strong>van</strong> Mysen op.<br />

• Reg. 194. Bevestigt een opdracht <strong>van</strong> Alaerd<br />

Grietenz.<br />

• Reg. 196. Geeft land in huur aan Hughe Philipsz.<br />

• Reg. 203. Bevestigt een overdracht <strong>van</strong> Aernt veren<br />

Y<strong>de</strong>nzoon.<br />

• Reg. 204. Betreft aanwending <strong>van</strong> zekere inkomsten<br />

• Reg. 206. Geeft Gherit v. Scoten land in erfhuur.<br />

• Reg. 212. 02-11-1330 Geeft Dirick v. Haarlem<br />

land in erfhuur.<br />

We zien dat het geen oorkon<strong>de</strong>n zijn die zijn<br />

directe familie betreffen.<br />

S. 40-4a4. Aernt (Arnhold)<br />

Hij wordt genoemd in <strong>de</strong> volg<strong>en<strong>de</strong></strong> oorkon<strong>de</strong>n:<br />

• Reg. 137: 08-10-1305. [ARA Egm. inv. 1<br />

fol. 38vo]<br />

Warner, abt <strong>van</strong> Egmond, oorkondt, dat Arnt<br />

Gheri<strong>de</strong>ssoen, heren Aerntssoen, voor hem en <strong>de</strong><br />

mannen <strong>van</strong> het godshuis afstand heeft gedaan <strong>van</strong> alle<br />

aanspraken op het goed, dat Dirc <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Laen eertijds<br />

als leengoed gehou<strong>de</strong>n heeft, en dat Arent verklaart<br />

heeft, dat het goed noch op hem, noch op een <strong>de</strong>r<br />

kin<strong>de</strong>ren, door Gherijt bij ver Machteld gewonnen, zal<br />

komen, zolang Femeynse, <strong>de</strong> vrouw <strong>van</strong> Gherijt (S. 40-<br />

4a), of een <strong>van</strong> haar kin<strong>de</strong>ren leeft.<br />

• Reg. 160: 20-02-1312. [ARA Egm. inv. 1<br />

fol.15]<br />

Bartout <strong>van</strong> Oyen, abt <strong>van</strong> Egmond, oorkondt, dat<br />

Gheraerd, zoon <strong>van</strong> wijlen heer Aernt <strong>van</strong> Egmon<strong>de</strong>,<br />

rid<strong>de</strong>r, en zijn zoon Aernoud, zijn “rechte erfsone” hem<br />

voor mannen <strong>van</strong> het godshuis toestemming verzocht<br />

hebben, dat Gheraerd -met goedvin<strong>de</strong>n <strong>van</strong> zijn zoonzijn<br />

vrouw Femense, dochter <strong>van</strong> Gherard heren<br />

Wiinrixz., poorter <strong>van</strong> Alcmair, tot lijftocht zou<strong>de</strong>n<br />

geven het leengoed, waarop Femense woont, gelegen<br />

over <strong>de</strong>n Oost-Kerkweg met alle grazen buitendijks,<br />

alsme<strong>de</strong> <strong>de</strong> helft <strong>van</strong> het leengoed, afkomstig <strong>van</strong> heer<br />

Dirc <strong>van</strong> <strong>de</strong>r Lane, waarop <strong>de</strong> abt verklaard heeft, dat<br />

genoem<strong>de</strong> Femense met <strong>de</strong>ze goe<strong>de</strong>ren gelijftocht zal<br />

wor<strong>de</strong>n, en dat <strong>de</strong> goe<strong>de</strong>ren als lenen op Femense’s<br />

zoons subs. dochters zullen vererven. Willem <strong>van</strong><br />

Egmond (S. **), Wouter <strong>van</strong> Egmond (S. **), Jan<br />

Uterwijc (S. U-2), Gheraert voornoemd (S. 40-4a) en<br />

Aernt voornoemd (S. 40-4a4) verklaren <strong>de</strong>ze<br />

verklaring met hun zegels bevestigd te hebben.<br />

Hfdst. 75 - Bl. 16<br />

625

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!