Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

Dat kwam mede doordat de Franken, die
intussen bezig waren heel Europa te
veroveren, zelf onvoldoende mankracht
hadden om in alle door hen veroverde
gebieden eigen mensen aan te stellen.
Dat veranderde in 754. De Engelse
Missionaris Bonifatius krijgt van de
Frankische Koning Pippijn III (de Korte) een
vrijgeleide om te kunnen prediken bij de
heidense Friezen. De Friezen kenden een
hoge mate van voorouderverering. Zo waren
zij gewend om hun overleden stamgenoten te
begraven rondom een “heilige” boom. Die
boom markeerde tevens de plaats van samenkomst
van de stam. Voor de boom lag een
open vlakte waar vergaderingen werden
gehouden. Daar stond ook een eenvoudig
altaar waarop aan de goden werd geofferd.
De Friezen kenden geen beelden van
personen omdat die de spiritualiteit van de
uitgebeelde persoon zou wegnemen.Wellicht
stond hier ook een eenvoudig tempeltje
waarin men offeranden aan de goden
bewaarde. Deze bestonden vaak uit krijgsbuit
etc. Het schenden van deze heiligdommen
werd als één van de ergste vergrijpen gezien.
Bonifatius roofde de tempels leeg, hakte de
heilige bomen om etc. Dat de Friezen hem dit
niet in dank afnamen mag duidelijk zijn.
De bewoners van Dokkum namen het niet
langer en vermoordden Bonifatius en zijn
gevolg. Zij realiseerden zich wellicht niet dat
Bonifatius een vrijgeleide van de Frankische
Koning had en dat deze daad de nodige
represailles tot gevolg zou kunnen hebben.
Wie zich dat maar al te goed realiseerde was
de Friese Koning. Deze wachtte de
represailles niet af en vluchtte via Saksen
naar familie in Jutland. Dit stelde de
Frankische Koning in de gelegenheid om de
Friese Koningsgoederen te confisqueren. Ook
werden de Friese Hertogen en andere edelen
uit hun ambt gezet. Wel mochten zij hun
eigendommen behouden, zij het nu in leen.
FRIESE GRAAFSCHAPPEN
Binnen een Graafschap woonden een aantal
stammen. Leider van een stam was de
stamoudste, zoals we dat ook in andere
culturen tegenkomen. Voor hun verdediging
stelde de stam een militairleider aan. Vaak
was dit een zoon van de stamoudste.
Deze bouwde op een verscholen plaats een
vluchtburcht voor de stam en hield zich
verder in leven met visvangst en de jacht op
klein wild. Dit waren in tegenstelling tot wat
sommige schoolboekjes ons nog wel eens
onderwijzen geen konijnen, want deze zijn
pas veel later in ons land geïntroduceerd.
Deze vluchtburchtbeheerders waren de
voorgangers van de latere ridders.
In de vergadering van stamoudsten werd één
van hen (de machtigste) verkozen tot Graaf.
Dat was in principe geen erfelijk ambt maar
de zittende Graaf zorgde er natuurlijk wel
voor dat zijn zoon als zijn opvolger werd
verkozen. Elke nieuwe Graaf moest worden
gehuldigd, dat wil zeggen; hij moest zich
onderdanig komen voorstellen, waarna hij
door de vergadering van stamoudsten werd
geïnstalleerd.
Voor het Graafschap Kennum (overigens
wordt Kennum nergens als zodanig genoemd)
is de plaats waar deze huldiging plaatsvond
bekend: het z.g. “Huldtoneel” te Heemskerk.
Naast een sterke voorouderverering, die
voortleefde ook toen vrijwel de gehele
bevolking zich tot het christendom bekeerd
had, was er een sterk ontwikkeld gevoel voor
hiërarchie.
VERHALEN WERDEN DOORVERTELD
De Friezen waren zeker geen barbaren zoals
men dat nogal eens wil voorstellen. Bezien
we naast de uit de archeologie bekende
grafbijgiften de “Lex Frisiae” uit de tijd van
Karel de Grote (omstreeks 800), dan hebben
we te maken met een cultureel goed
ontwikkeld volk van jagers en boeren. Lezen
en schrijven konden ze nog niet, maar dat
hadden ze ook nergens voor nodig. De
Priesters bedienden zich incidenteel van het
z.g. Runenschrift. Fraaie voorbeelden zijn in
Denemarken en Ierland bewaard gebleven.
Het gewone volk moest het hebben van het
geheugen van oudere stamleden en van min
of meer professionele verhalenvertellers.
Enkele verhalen kennen we, omdat monniken
deze in de vroege middeleeuwen hebben
opgeschreven. Het zijn verhalen waar met
enige overdrijving het glorieuze verleden van
de stam wordt aangehaald; waar kwamen de
verre voorouders vandaan, tegen welke
roemruchte stammen hebben zij gevochten
etc. Hieruit moest de legitimiteit blijken om
op deze plaats te mogen wonen.
Hfdst. 03 - Bl. 04
9