Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

Het contact met de goden verliep
oorspronkelijk via het stamhoofd. Na verloop
van tijd werd hiervoor een priester aangesteld.
Deze had tevens de taak van heelmeester/
kruidendokter etc., vergelijkbaar met de z.g.
“Druïden”. Mogelijk was er een school voor
priesters in de omgeving van Leeuwarden.
Het overleveren van oude verhalen was voor
een stam van groot belang. Indien het
stamhoofd daar zelf niet naar tevredenheid toe
in staat was, werd hiervoor een ander
aangesteld; de Bard.
Over het algemeen genoot men van verhalen.
Dit gold zeker als de gemeenschap een
geïsoleerd bestaan leidde.
Vooral verhalen afkomstig van buiten de
gemeenschap vonden een gewillig oor.
De verhalen van de missionarissen zullen in
eerste instantie aandachtig aangehoord zijn
evenals de verhalen van rondtrekkende kooplui
die iets konden verhalen over andere stammen.
De christelijke boodschap “Jezus die voor onze
zonden aan het kruis gestorven was”, stond
echter zeer ver van de belevingswereld van de
Friezen af die zich liever doodvochten dan hun
eigen eer of die van hun voorouders te laten
bezoedelen.
Het heeft dan ook honderden jaren geduurd
voordat de Friezen uit overtuiging overgingen
tot het christelijke geloof.
Bekend is dat de stamhoofden van de Saksen
regelmatig bijeenkwamen. Reden om aan te
nemen dat dit bij de Friezen ook het geval was.
Bij meningsverschillen tussen verschillende
stamleden of in geval van een gepleegde
misdaad werden de oude wijze mannen
geraadpleegd. Deze gaven in een openbare
zitting hun mening op grond van geheugen en
geweten. Vervolgens deed het stamhoofd
uitspraak.
We zien dit nog veel later terug bij het z.g.
Asinga Recht.
Wonen
Tot slot wil ik ingaan op de woonplaats van de
Friezen.
Eerder werd vermeld dat zij oorspronkelijk de
hoge gronden opzochten. Deze waren schaars
en zullen dus wel oorzaak van veel burenruzies
geweest zijn. Later ging men ertoe over om zelf
hooggelegen plaatsen aan te leggen.
Men ging echter niet op hooggelegen duinen en
geestgronden wonen omdat men dan konstant
last had van zandverstuivingen.
Voorts bouwde men het huis liefst dichtbij de
akker of het weidegebied.
Wonen dichtbij een meer was ook niet aan te
raden, want de meren stonden veelal nog in
open verbinding met de zee en bevatten
hierdoor brak water. Bovendien had men
overlast van het water bij stormachtig weer.
Moerassen werden daarentegen gevoed door
regenwater of water afkomstig van
hogergelegen gronden. Zij bevatten dus veelal
zoet water waardoor landbouw mogelijk was.
De eerste Friezen zullen in jagershutten
onderdak gevonden hebben.
Een verbeterde versie van zo’n hut was de
hutkom. Men groef eerst een kuil en men
gebruikte de uitgegraven grond voor een dijkje
rondom. Ook groef men rondom het dijkje een
afwateringsgreppel. Hierdoor bleef het in de
hut betrekkelijk droog.
Als bouwmaterialen gebruikte men takken,
riet, stro, klei en/of veen.
Vuur om op te koken of te braden stookte men
buiten de hut.
Voor de voorraden werden aparte hutten
gebouwd.
Naarmate men voor langere tijd op één plaats
verbleef en men naast het houden van
huisdieren ook akkers ging aanleggen, namen
de hutten in omvang toe.
Hfdst. 10 - Bl. 05
63