Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

Ik verschil van mening met geschiedschrijvers
die Dirk I van het Hollandse Huis af laten
stammen van Gerolf II, Graaf van Rijnland.
Naar mijn mening waren Dirk III/I en zijn
oudere broer Walacher III zonen van Radbout V,
Heer (Hertog) van Neder Vriesland en Graaf van
Teisterband. De echtgenote van Radbout V was
een niet bij naam genoemde dochter van
Dirk II, Graaf van Rijnland.
Toen in 874 Godfried III de Zeekoning uit het
Jutse Huis een aanval deed op Avezaath
teneinde de macht in Neder Vriesland in handen
te krijgen sneuvelde Radbout V en vluchtte zijn
vrouw met haar twee nog minderjarige kinderen
naar haar broer Gerolf II te Rijnsburg. Gerolf
nam de voogdij van de kinderen op zich.
De verwarring hierover komt voort uit de
onjuiste vertaling van het woord “filius” wat
niet alleen zoon maar ook pleegzoon kan
betekenen. [Zie Dijkstra “Een stamboom in
been” blz. 50]
Nu wordt ook duidelijk waarom Keizer Karel de
Dikke in 885 voor Gerolf koos om Godfried III
te elimineren.
Op 4 augustus 889 schenkt Koning Arnulf aan
Gerolf een aantal goederen in vrij eigendom te
Northa (Noordwijk), Ospretasem (**),
Bodokenlo (Boekel gem. Akersloot), Alburch
(Aalburg gem. Wijk a.d. Maas), Hornum (**),
Huui (**), Theole (Tiel) en Aske (Asch gem.
Buren). [Koch nr. 21] Deze schenking diende
mogelijk als vergoeding voor zijn daad uit 885.
Toen Walacher II volwassen was volgde hij als
erfgerechtigde zijn vader op als Graaf van
Teisterband.
De titel Heer (Hertog) van Neder Vriesland
werd kennelijk niet meer verleend.
Toen Gerolf II in 895 kinderloos overleed, erfde
Dirk het Graafschap Rijnland. Hij volgde daar
op als Dirk III.
Dirk huwde Ghenna, erfdochter van
Radbout II, Heer van Egmond en Graaf van
Kennum. Hierdoor werd hij Dirk I van Kennum.
Dit is voor mij de reden om hem Dirk III/I te
noemen.
Uit het voorgaande blijkt dat Dirk III/I naar
onze maatstaven een telg was van het
Karolingische Vorstengeslacht en via de
vrouwelijke lijn afstamde van het Friese
Koningsgeslacht. De echtgenote van Walacher I
en zijn moeder waren verantwoordelijk voor
deze bloedband.
Op 15 juni 922 *1 schenkt Koning Karel (III de
Eenvoudige) aan Theoderico (Dirk I) “ecclesiam
videlicet E(k)munde cum omnibus ad eam iure
pertinentibus, a loco qui dicitur
Suuithardeshaga usque Fortrapa et Kinnem”
of wel: de kerk (Adalbertkapel) van Egmond
met alles wat daar rechtens toebehoord, vanaf de
plaats die Swithardeshaga (bij Schoorl) heet tot
aan Fortrapa (Vatrop op Wieringen) en Kinnem
(Kennemerland). “Dirk krijgt dit zoals hij van
zijn overige geërfde bezittingen gebruik pleegt
te maken, hij evenzo ook zijn leven lang van de
goederen, die hem door onze mildheid zijn
toegevallen, ongestoord kan genieten, hij en
heel zijn nageslacht”. [Koch nr. 28]
Opvallend is de aantekening in het Adalbertusboek
Tabula anno 863 dat Theodericus comes
una cum legali coniuge sua nomine Geva (Dirk
en zijn wettige gemalin Geva) aan het klooster
te Egmond een schenking doen bestaande uit:
9 mansa te Franla (Vroonen).
1 mansa “In orientali parte fluminis, quod
vocantur Fle” (ten oosten van de rivier de Vlie).
1 mansa die door Dirk junior (Dirk II of I bis)
geruild is tegen 11/2 mansa te Nienthorp
(Oude Niedorp).
1 3/4 mansa te Allecmere (Alkmaar).
“In villa Callinge medietatem tocius
possessionis”
(de 1/2 van het gehele bezit te Callandsoog).
Dezelfde bron vermeldt onder anno 900 een
zeer aanzienlijke schenking (~ 76 mansa) aan
het klooster van Theodericus “cum legitima
coniuge sua nomina Hildegarda” (Dirk II).
De eerst genoemde schenking van Dirk en
Geva in 863 sluit aan op de op Bl. 04 genoemde
schenking van Karel de Kale aan zijn
bloedverwant Dirk van Aquitanië.
Geva kan zoals sommige schrijvers suggereren,
een dochter geweest zijn van Pippijn, Koning
van Aquitanië † 838, een broer van Karel de
Kale.
Deze Dirk wordt na het Geding van 864
(? 863) niet meer genoemd.
Wolbrant van Egmont (Graaf van Kennum)
voerde het bewind te Egmond en na zijn
overlijden in 868 zijn zoon Radbout II † 919.
Ghenna (dus niet te verwarren met Geva) erft
Kennum en Egmond waarmee dit bezit (deze
macht) overging op Dirk III/I.
De schenkingsakte uit 922 is dus eigenlijk een
herhalingsakte van die uit 863 waarbij Dirk
hernieuwd in zijn voorouderlijk bezit werd
gesteld.
Hfdst. 70 - Bl. 06
583
*1 Over de juiste
datum van deze
oorkonde bestaat
verschil van mening.
Het incarnatiejaar
863 is later toegevoegd.