02.05.2013 Views

Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

De belangrijkste schakel tussen <strong>de</strong> Friese Koningen en <strong>de</strong> Graven <strong>van</strong> het latere Hollandse Huis is<br />

Ghenna, <strong>de</strong> echtgenote <strong>van</strong> Dirk III/I.<br />

Haar naam ontleen ik aan <strong>de</strong> Tielse kroniek.<br />

Deze kroniek stamt uit ± 1455. De auteur is niet bekend. Ik volg <strong>de</strong> vertaling <strong>van</strong> Jan Kuys c.s.<br />

uitgegeven bij drukkerij Verloren in 1983 (ISBN 90-6550-004-9).<br />

Als bron gebruikt <strong>de</strong> schrijver <strong>van</strong> <strong>de</strong> Tielse kroniek o.a. Beke, die op zijn beurt weer veel ontleend<br />

heeft aan een anonymus.<br />

De vertaler heeft <strong>de</strong> kroniek in 895 genummer<strong>de</strong> paragrafen inge<strong>de</strong>eld.<br />

Hierna wil ik uitvoeriger ingaan op par. 60 + 73 t/m 75. Hieron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> letterlijke tekst:<br />

Par. 60. Karel <strong>de</strong> Kale, koning <strong>van</strong> <strong>de</strong> Franken<br />

en Roomskoning, die <strong>de</strong> zoon was <strong>van</strong><br />

Lo<strong>de</strong>wijk, zoon <strong>van</strong> keizer en koning <strong>de</strong>r<br />

Franken Karel <strong>de</strong> Grote, uit diens twee<strong>de</strong><br />

huwelijk met Judith, bemerkte in 863 dat<br />

Holland geheel ontvolkt was. Op dringend<br />

verzoek <strong>van</strong> graaf Hago droeg hij aan <strong>de</strong><br />

e<strong>de</strong>lman Dirk, broer <strong>van</strong> vorst Waltger, het<br />

graafschap Holland, <strong>de</strong> kerk <strong>van</strong> Egmond met<br />

alle toebehoren en Kennemerland <strong>van</strong><br />

Zuytgardishage tot Fortrapagus *1 en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />

aangrenz<strong>en<strong>de</strong></strong> gebie<strong>de</strong>n op.<br />

Koning Lo<strong>de</strong>wijk, zoon <strong>van</strong> Lo<strong>de</strong>wijk en zijn<br />

eerste echtgenote en halfbroer <strong>van</strong> Karel <strong>de</strong><br />

Kale door hun gemeenschappelijke va<strong>de</strong>r,<br />

schonk op 3 april 868 <strong>de</strong>ze Dirk het bos Wasda<br />

*2 en an<strong>de</strong>re domeinen grenz<strong>en<strong>de</strong></strong> aan het<br />

graafschap. Zo kon hij met koninklijke macht<br />

en als een onverschrokken strij<strong>de</strong>r tegen <strong>de</strong><br />

Denen permanente wachtposten vestigen.<br />

Dirk nam het voornoem<strong>de</strong> gezag toen voor het<br />

eerst volgens leenrecht <strong>van</strong> hem aan en hij en<br />

zijn nageslacht hebben tot op he<strong>de</strong>n in bezit.<br />

Deze Dirk, <strong>de</strong> eerste graaf <strong>van</strong> Holland, voer<strong>de</strong><br />

een gou<strong>de</strong>n wapenschild met ro<strong>de</strong> leeuw.<br />

Volgens <strong>de</strong> overlevering stamt hij af <strong>van</strong> een<br />

geslacht <strong>van</strong> Frankische aanzienlijken en was<br />

hij gehuwd met een e<strong>de</strong>lvrouw, Ghenna *3<br />

geheten, in het Diets Gonne. Bij haar verwekte<br />

hij een zoon, Dirk genaamd, die opviel door<br />

zijn grote rechtschapenheid. Dirk senior liet uit<br />

godsvrucht in Egmond een klooster in hout<br />

bouwen, waarin hij nonnen <strong>van</strong> <strong>de</strong> or<strong>de</strong> <strong>van</strong><br />

Sint Benedictus liet wonen. Aan hen stel<strong>de</strong> hij<br />

uit eigen mid<strong>de</strong>len rijkelijk beschikbaar wat<br />

voor hun levenson<strong>de</strong>rhoud nodig was.<br />

Hfdst. 10 - Bl. 08<br />

66<br />

Hiernaast<br />

Tielse kroniek<br />

fol. 104 v. Par. 60.<br />

De vertaler geeft<br />

het volg<strong>en<strong>de</strong></strong> als<br />

noot:<br />

*1: Twee niet<br />

gelokaliseer<strong>de</strong><br />

toponiemen.<br />

“Fortrapa” wordt<br />

beschouwd als een<br />

onbek<strong>en<strong>de</strong></strong> waterloop<br />

in Zeeland.<br />

De schenking wordt<br />

overigens gedateerd<br />

op 922 (vergelijk<br />

Koch, Oorkon<strong>de</strong>nboek<br />

Holland en<br />

Zeeland I, nr. 28).<br />

*2: Niet lokaliseerbaar,<br />

ergens in<br />

Holland.<br />

*3: Voor zover ik<br />

weet is dit <strong>de</strong> eerste<br />

maal dat <strong>de</strong> naam<br />

Ghenna voorkomt.<br />

In an<strong>de</strong>re kronieken<br />

etc. ben ik<br />

haar naam niet<br />

tegengekomen.<br />

Hiernaast<br />

Een vergroting met<br />

<strong>de</strong> naam Ghenna.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!