Digitale versie - Afbeeldinge ende Levens beschryvinge van de ...

doopvont gehouden door de infante Isabella;
hij werd kapitein-generaal in Franse dienst,
Spaans gezant in Londen, en tenslotte
onderkoning van Sardinië.
Het was bij deze gelegenheid dat deze
genealogie werd samengesteld: het moest
worden bewezen dat zijn hoge adellijke titels
deze graaf van Egmont rechtvaardigden zulk
een hoge functie (te) gaan uitoefenen.
Hij oveleed te Cagliari in 1682 (Zie Hfdst.
60).
Le Coq Madeleine.
Abrégé historique de la généalogie de la
maison d’ Egmont.
Parijs, 1707.
(Het handschrift hiervan wordt bewaard te
Brussel, Koninklijke Bibliotheek, Hs. 18004).
Procopius Frans van Egmont, zoon van
voorgaande, generaal in Spaanse dienst, stierf
als laatste van zijn geslacht te Fraga, in
Catalonië, in 1707.
Zijn goederen en titels gingen over op zijn
zuster Maria Clara Angelica, getrouwd met
Nicolaas Pignatelli, maar alle territoriale
pretenties van de Egmonts had deze graaf bij
testament overgemaakt aan de Spaanse kroon,
aldus een einde stellend aan een situatie die
de Egmonts, zij het dan ook maar voor de
vorm, als voorlopig onopgelost hadden
gewenst te beschouwen.
De auteur van deze genealogische schets
noemt zich lieutenant-colonel dans le
régiment d’ Egmont. Het doel van zijn werk
was al die territoriale pretenties van de
Egmonts genealogisch en historisch te staven:
hertogdom Gelre, graafschap Zutphen,
heerlijkheid Mechelen, enz. Die afstand bij
testament door hun erflater zou trouwens de
Pignatelli’s niet beletten zich nog een eeuw
lang met al die ronkende titels te tooien tot
aan het einde van het Ancien Régime.
P. Beelaerts van Blokland.
De oudere generaties van het geslacht der
Heren van Egmond in
De Nederlandsche Leeuw, LVIe Jaargang,
1938, januari nr. 1, p. 24-30
en februari nr. 2, p. 60-64 (met aanvullend
artikel, ibid. mei nr. 5, p. 197-201, J.P. de
Man, Heer Gerrit van Egmond en zijn
nakomelingen).
Deze studie van Beelaerts van Blokland zou
het uitgangspunt worden van het werk van:
A.W.E. Dek.
Genealogie der Heren en Graven van
Egmond.
s’Gravenhage, 1958.
Dit is dan een moderne degelijke genealogie,
compleet maar zonder de Pignatelli’s. Het is
echter niets meer dan een stamboom, zonder
enige biografische of historische beschrijving
van de personen.
Moeten worden gesignaleerd de talrijke
artikels over de heren van Egmont met
bibliografische en iconografische nota’s, door
Obreen, in Nieuw Nederlandsch Biografisch
Woordenboek, Leiden, 1914, d. III.
OORSRONG VAN HET GESLACHT VAN
EGMONT
Of die middeleeuwse adellijke heren er zelf
geloof aan hechtten of niet, blijft een open
vraag, maar een feit is dat praktisch alle
geslachten onder de grote adel er naar
streefden hun afstamming te doen beginnen
met een oude, historische of legendarische
vorst. Een geliefde voorvader was Karel de
Grote. Anderen gingen verder. De heren van
Les Baux-en-Provence (ook dit wapen komt
voor in Lamoraal van Egmonts blazoen)
klommen op tot een van de Drie Koningen,
vandaar de ster in hun schild. Zo ver gingen
de Egmonts niet, wel tot de legendarische
Friese koningen.
De werkelijkheid was natuurlijk heel anders
en ook de tijdgenoten wisten het wel beter.
Heuterus, een Nederlands geschiedkundige
die een uitgebreide en interessante Historia
Rerum Burgundicarum schreef, in 1584
gedrukt, geeft de stamboom van de
voornaamste Nederlandse geslachten,
waaronder die van de Egmonts. Ook volgens
hem is die oudfriese koninklijke afkomst een
legende, maar, zegt hij, verum ne quem
offenderemus, a Frisiae Regibus deducta
Egmondanorum origine, genealogiam
auspicati sumus - om niemand te kwetsen,
zullen wij maar de heren van Egmont hun
oorsprong laten nemen bij de Friese
koningen.
Was het Hoveus’ kroniek die reactie had
uitgelokt, of was die pretentie van de
Egmonts reeds zo algemeen bekend
geworden? Reeds in Hoveus’ tijd waren er
genealogisten die verklaarden dat een
verband tussen het geslacht van Egmont en
de Friese koningen, die zelf reeds als
Hfdst. 04 - Bl.15
26