DE DRAAIENDE PUT

UITSPRAAK EN ORTHOGRAFIE VAN HET MANINKAKAN
De bevolking m de onderzoekregio spreekt dialecten van Mandekan, Mande talen
In Kela zegt men dat de ouderen 'Malmke' (Mamnkakari) spreken en de jongeren,
onder invloed van onderwijs en massamedia, het 'Bambara' (Bamanakan) zoals het
gesproken wordt in Bamako en Segou Malmke en Bambara zijn nauw verwante
talen, ook oude mensen konden dus mijn Bambara begrijpen Dit komt onder meer
doordat het Malmke van Zuidwest Mali veel lijkt op het Bambara uit Bamako, m
vergelijking met bijvoorbeeld het Malmke in Kankan (Noord-Guinee) Daar had de
plaatselijke bevolking enige moeite met (en veel plezier om) mi]n Bambara Blijkbaar
staat het Malmke m Mali onder invloed van het alom aanwezige Bambara
De uitspraak van het Bambara/Malmke verdient enige toelichting 'u' klinkt als
'oe', 'j' klinkt als 'dj', 'y' klinkt als 'j', 'e' klinkt als 'e' (uit het fonetische alfabet),
'e' klinkt als 'ee', 'o' klinkt als 'oh', de 'g' klinkt nauwelijks als een gutturaal, bijna
als een 'k' Deze orthografie is m Mali geïntroduceerd m 1968, zij staat nog altijd
ter discussie, omdat het Bambara nog geen lange geschreven traditie kent Voor de
orthografie volg ik regels die Bird heeft geformuleerd voor de schrijfwijze van het
Bambara (1976), echter met weglating van toontekens Hoewel Bambara een toontaal
is, worden deze tonen voornamelijk vermeld m taalkundige literatuur
Een woord als 'Sunjata' klinkt dus als 'Soendjattaa' Ook leest/hoort men vaak
'Sunjara' De achternaam 'Diabate' klinkt als Djabbattee Deze naam had geschreven
kunnen worden als 'Jabate', maar /o staat hij nooit m de paspoorten van de betrokkenen
In de orthografie laat zi~h de koloniale erfenis gelden Veel Malmezen
schrijven hun achternaam nog ateeds 'op zijn Frans', met een 'e', bijvoorbeeld
'Dyabate' Ik schrijf altijd 'e' d p v 'e') als laatste letter bij namen
Voor de meervoudsvorm hoorde ik afwisselend het achtervoegsel '-w' of ' lu'
Voor de Malmke is hun taal een bron van trots, zij stellen Malmke spreken
gelijk met 'helder spreker'(Niane 1960, p 20) De Malmke beschouwen hun taal en
hun verhalen als de grondvesting van hun samenleving
De Mande talen 7ijn een bron van spelletjes en filosofieën, waarin de juiste
uitspraak en de juiste betekenis geduid moeten worden Johnson vertelde hoe hij
twee Malmezen aantrof m discussie over de betekenis van Coca Cola (m 'Chicago
Conference' 1992, p 19) Dit is een serieuze zaak, waarin hoge normen van
esthetiek en kennis van kracht zijn Hoewel sprekers van het Malmke en sprekers
van andere Mande talen elkaar kunnen verstaanbaar, heeft elke groep zijn eigen
opvattingen over de exact juiste uitspraak van woorden