DE DRAAIENDE PUT

DE DRAAIENDE PUT 223
Diabate uit Kela is hij een jongere m relatie tot anderen - Diawara of Keita Kandasi
- die beweren het epos beter te kennen, maar zijn bonda en zijn functie (kumatigï)
representeren de autoriteit en de continuïteit van het oudere Soms kan men dus
zeggen dat Lansine een jongere is die niets weet, maar op een ander niveau in een
andere context is hij juist een oudere die alles weet
De kumatigï mag geen al te prominente rol spelen, en daarom heeft sinds (de
legendarische 7 ) Kelabalaba nooit meer een afstammeling uit diens geslacht de functie
van kumatigï gehad Steeds waren het leden van de andere luw, waarbij een sterke
nadruk ligt op de lu waartoe Brehman (Kanku Madi's voorganger als kumatigï),
Jetennemadi (kumatigï m Lansine's jeugd) en Lansine behoren Een kumatigï moet
buiten schot blijven en dit kan de reden zyn waarom de namen van vroegere
kumaügiw, met uitzondering van die van de allereerste, Kelabalaba, zelden tot nooit
genoemd worden wanneer de Diabate beroemde voorgangers opnoemen Zij
schenken wel veel aandacht aan Bmtufaama, de oudere broer van El Haji Bala's
vader (zie hoofdstuk 6), Bmtusme, El Haji Bala's vader, Kelabalaba en Dämon, de
allereerste Diabate m Kela
Het nageslacht van Kelabalaba heeft altijd een meer prominente rol dan de
andere bondaw gespeeld, het is de rijkste bonda, het brengt beroemde artiesten
(Bmtufaama, El Haji Yamudu, Siramun, Kasse Mady, Lanfia) voort, en het is
politiek gezien de meest prestigieuze bonda El Haji Bala is de spreekbuis van alle
Diabate (zie hoofdstuk 6) Toch levert deze bonda sinds Kelabalaba nooit meer de
kumatigï, die positie is weggelegd voor de armere bondaw die 'eerder' waren
Door de kumatigï op de achtergrond te plaatsen, wordt de kennis van de Diabate
ongrijpbaar en dus onaantastbaar Bij hun onderzoek m Kela, in het begin van de
jaren zestig, worden Leynaud tn Cisse voornamelijk te woord gestaan door Lansine
(= Bmtusme), de vader van El Haji Bala en El Haji Yamudu Kumatigï Kanku Madi
wordt niet genoemd als informant In de in 1988 gemaakte film over Kela als het
geboortedorp van de beroemde Diabate-zoon Kasse Mady (BBC 1988), zit Lansine
zwijgend naast El Haj; Bala die met veel vuur vertelt dat zijn familie reeds
vierenzeventig generaties bestaat Mochten in beide gevallen de recent als kumatigiw
aangestelde Kanku Madi en Lansine met spreken of hielden de oude Diabate hen
bewust buiten schot, omdat zij geen hoogte kon krijgen van het soort informatie dat
werd gezocht 7
De leerweg van een 'kumatigï'
Eerder in deze studie bleek dat iedereen m giote lijnen op de hoogte is van de
informatie die de kumatigï als enige vertellen mag Het Sunjata-epos is welbekend en
vanzelfsprekend (zie hoofdstuk 4) binnen de Haut-Niger Dit betekent echter niet dat
iedereen m staat is om het Sunjata-epos te vertellen op de juiste manier