You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
14<br />
JAN JANSEN<br />
Pas na een dergelijk onderzoek is het misschien mogelijk iets te zeggen over de<br />
relatie tussen de Sunjata van het epos en de Sunjata van het legendarische Mali-rijk<br />
Dit onderzoek vraagt een grondige studie van de historische bronnen Het verleden<br />
van Kangaba is immers beladen met vele vragen Tot nu toe hebben slechts Leynaud<br />
en Cisse (1978) geprobeerd de relatie tussen de geschiedenis van Kangaba, het<br />
Sunjata-epos en de sociale structuur te beschrijven Deze studie is rijk aan gegevens<br />
en was een waardevolle bron voor mij tijdens mijn onderzoek, maar houdt wel vast<br />
aan het traditionele beeld dat het Sunjata-epos een restant is van een voorname<br />
positie die de Haut-Niger vroeger zou hebben ingenomen Daarnaast idealiseren<br />
Leynaud en Cisse deze historische positie, zoals ook de inwoners van Mande zelf<br />
doen<br />
Ik wil eerst weten hoe de samenleving m elkaar stak in de negentiende eeuw,<br />
dus voordat de Fransen kwamen, voordat ik iets over de betekenis van het epos zeg.<br />
Ik vraag mij daarbij af of de samenleving wel zo chaotisch was als de koloniale<br />
bestuurders ons willen doen geloven. Omdat het gebied m de negentiende eeuw nooit<br />
geïncorporeerd is geweest door omringende rijken zoals het Segou-njk, het rijk van<br />
El Haji Omar en het rijk van Samory, wil ik eerst trachten te achterhalen m welke<br />
relatie de Haut-Niger stond met deze naburige rijken, waarvan de organisatie is<br />
beschreven door Bazin (1982) en Roberts (1987) Ik wil weten of er met een<br />
bepaalde eenheid was in de Haut-Niger, een eenheid die de Fransen over het hoofd<br />
zagen en die de weerstand van de bevolking van Kangaba kan verklaren Hierbij laat<br />
ik mij voor een deel leiden door het werk van Amselle die heeft laten zien volgens<br />
welke mechanismen en m welke contexten historische identiteiten geconstrueerd<br />
kunnen worden m Mande (Amselle 1977, 1990 en 1993) 29<br />
Door de teksten te bestuderen in relatie tot verschillende contexten, hoop ik -<br />
voor wat betreft het Sunjata-epos - een nieuw pad te bewandelen Omdat het Sunjataepos<br />
verhaalt over de voorouders van de bevolking van Mande, zal ik binnen de<br />
Haut-Niger kijken naar de relatie tussen het epos en de mensen die zich beschouwen<br />
als de afstammelingen van de helden uit het epos. Speciale aandacht besteed ik aan<br />
28<br />
I Iet is veelzeggend dat aan het Institut des Scitnces Ilumames te Bamako onderzoek naar het<br />
Sunjata-epos valt onder het 'Departement d'Histoire' en orale traditie valt onder het 'Departement de<br />
Litte raturc Orale<br />
21<br />
Het belang van Amsellc's bijdrage is dat hij tracht te achterhalen wat samenlevingen in Mande<br />
bijeenhoudt Daarmee staat zijn werk or> gespannen voet met een veelvuldig geciteerd artikel van Bird<br />
en Kendall Deze schreven m 1980 een artikel waarin zi| aangaven hoezeer relaties tussen kinderen-vandezcllde-vader-maar-niet-dezelfdc-mocder<br />
('half-siblmgs') de oorzaak van twist waren in Mande<br />
Hoewel dit gegeven reeds lang bekend was, is het algemeen aanvaard sedert de pubhkatie van Bird en<br />
Kendalls artikel, elke studie over status en legitimiteit in Mande noemt dit verschijnsel als de oorzaak<br />
van twist liet door Bird en Kendall opgeroepen beeld is natuurlijk koren op de molen van hen die<br />
menen dat Kangaba zich in de negentiende eeuw m een toestand van chaos bevond Een plaatsbepaling<br />
ten op/ichle van Amselle en Bird en Kendall is derhalve noodzakeh|k en zal aan het einde van dit boek<br />
worden gegeven
Change language