DE DRAAIENDE PUT

'34 JAN JANSEN
verlengde De Diabate zijn losgekoppeld van de Traore en een relatie aangegaan met
de Keita Dit is ten koste gegaan van de Kouyate De Traore zijn de Diabate
kwijtgeraakt, maar hebben een nieuwe partner gekregen in de vorm van de Diawarajeliw
CASE De bijzondere aanpassing van de Diawara
In Kela kent men een uitvoerig verhaal over de wraak van Tiramagan op Jolofm
Mansa Bij deze actie wordt Tiramagan gesteund door zijn jeh Sita Fata, de
moke van de Diawara Deze is een interessante figuur, omdat hij alleen maar
voorkomt in de Haut-Niger 22
Dit komt doordat de Haut-Niger de enige regio is waar jehw wonen die de
jamu Diawara dragen Er wonen m Mali duizenden Diawara, maar deze rekenen
zich bijna allen tot de Soninke Zij komen dus uit meer noordwestelijke
gebieden De Soninke beschouwen de Diawara als vorsten Zij zijn vergelijkbaar
met de Keita in de Haut-Niger De Diawara gelden als de afstammelingen van
de legendarische koning Daaman Gille en Soninke Diawara kunnen daarom
nauwelijks geloven dat in de Haut-Niger een Diawara het stereotiepe beeld van
een gnot oproept Telkens wanneer ik dit een Soninke m Bamako vertelde,
reageerde deze verbaasd
Het verhaal over de wraak op Jolofm Mansa loopt wederom parallel aan het
regionale prestige van de Traore en Diawara De relatie tussen Tiramagan en
Sitafata is in de Haut-Niger terug te vinden in de betrokkenheid van de Diawara
bij ceremonieën in de kafu Kanyokon 23 Daarbij zijn Diabate uit Kela nooit
aanwezig, zo vertelden zij mij Materieel is de relatie terug te vinden m
voormalige bezittingen van Tiramagan waarover de Diawara waken zijn zwaard
en zijn oorlogsbuit op Jolofm Mansa (zie hoofdstuk 2)
Voor een Mahnke uit de Haut-Niger is het Sunjata-epos uit Kela een duidelijk
verhaal Dit komt, omdat het parallel loopt aan de regionale verhoudingen Dit bleek
ten aanzien van de relaties tussen regionaal prestigieuze families, m casu de Keita,
Traore, Diabate en Diawara
Van andere accenten en verhalen lijken de Diabate uit Kela wel op de hoogte, en
zij erkennen hun bestaan in zekere mate, maar zij menen ook dat die verhalen net de
plank misslaan of overstegen worden door andere feiten en verbalen Dit bleek m het
verhaal over de positie van Tasuma Gwandilafe
22
De naam van Sita fata is onder meer te vinden m Johnson 1986 p 180 r 3039 Een verhaal over
htm ben ik slechts tegengekomen in Cisse en Kamissoko 1991 p 92ss
21
Ik ben er nooit achter gekomen om welke ceremonieën ht-t gaat Wel verzekerde men mij dat een
Diawara spreekt bij de begrafenis van een voorname Traore uit Balanzan de Diabalc worden daarbij
met eens uitgenodigd