DE DRAAIENDE PUT

76 JAN JANSEN
De functie van dugutigi is m handen van een familie, m principe wordt het oudste lid
van het geslacht dat van oudsher de dorpschet levert als dugutigi aangewezen 50 In
Kela leveren de Haidara de dorpschef
Een dorpschef kan niet eigenmachtig beslissingen nemen voor het hele dorp, hij
is met handen en voeten gebonden aan overleg met de ouden van alle kabdaw
Leynaud en Cisse schrijven (1978, p 273)
Face a la structure relativement autocratique de la familie etendue, la gestion de
la collectivite villageoise presente un caractere beaucoup plus democratique (bien
que eet aspect joue, a l'mteneur de la seule classe des patnarches, fa et lutigi
[respectievelijk 'vader' en 'chef van de lu' - JJ]) Le pouvoir du dugutigi peut
s'exercer seulement par rmtermediaire des lutigi et lorsqu'un habitant du village
a commis une faute, c'est Ie fa dont il depend qui est charge d'apphquer la
sanction '
De vergaande opsplitsing van overlegstructuren bij de Mahnke heeft Leynaud en
Cisse ertoe verleid de samenleving als een 'gerontocratische democratie' te
beschrijven (1978, p 415 ss ) Ik denk dat deze term te veel nadruk legt op de
democratische elementen, maar wel duidelijk aangeeft dat er egaliserende en
hierarchiserende krachten m de samenleving spelen
In de Haut Niger zijn geen duidelijke dorpsgrenzen, maar heeft elk geslacht per
traditie recht op bepaalde stukken grond (Leynaud en Cisse 1978, p 363) De
gronden die door een geslacht bewerkt worden, zijn van oudsher verbonden met
allerlei rituelen die worden georganiseerd rondom het graf van een voorvader Van
de levendige beschrijvingen die Leynaud en Cisse van die rituelen geven (1978, p
351), heb ik weinig meer teruggezien, deze gewoontes zijn m enkele decennia
verdwenen onder invloed van de Islam 5I De erbij behorende grondverdehng is
echter nog steeds van kracht
Deze grondverdehng wordt geleid door een dugukolotigi, een grondchef 52 Hij
heeft geen ivloed m de overheidsbureaucratie en hij treedt niet zo op de voorgrond
als de dorpschef 53 De grondchef wordt betrokken bij de verdeling van de
landbouwgronden of bij het bouwen van een huis buiten een bestaande lu Vroeger
DL Transen hebben de functie van dorpschci flink veranderd 7ij gaven de lunclie niet langer aan
het geslacht dat van oudsher de dorpschet leverde maar aan het giootste geslacht in het dorp
Seydou Kamisoko uit Kela vertelde mi| dat er onder de twee grote baobabs m Kela voorouders
begraven lagen liet is goed mogelijk dat hierbij rituelen zijn uitgevoerd (vgl /ahan 1974)
2
1
De term grondvoogd wordt ook wel gebruikt
l en dergelijke tweedeling lussen dorpschef en grondchel is typisch Westatrikaans en wordt
geïnterpreteerd in termen van auloehtome en alloehtome Dit is ook hier een relevant contrast zoals /al
blijken in hoofdstuk 5 /ie ook Amsclle 1993