DE DRAAIENDE PUT

DE DRAAIENDE PUT 145
zien Het is de uitgangssituatie waaraan iedere bonda zich kan koppelen De praktijk
is complex door een veelheid aan relaties die elke bonda heeft Deze relaties zijn
ingebed m een wirwar van verhalen die de relatie verklaren en rechtvaardigen en die
een permanente afweging van belangen vereisen 41
Sommige relaties met andere groepen zijn 'bijzonder', zij hebben 'iets speciaals'
Een korte, beslist onvolledige impressie van relaties tussen bondaw met een
verschillende jamu, zal ik hier geven aan de hand van de Diabate uit Kela Hierbij
beperk ik mij tot de relaties met patrilineaire clusters waarmee zij 'iets speciaals'
hebben de patroon-chent-relatie met de Keita uit Kangaba, de schertsrelatie met de
Diawara uit Kela en defurunyogon-relaties, de huwelyksnetwerken
CASE Bijzondere relaties van de Diabate uit Kela
Patroon-chent-relaties
De basis van de faam van de Diabate uit Kela is ongetwijfeld hun relatie met de
Keita Kandasi uit Kangaba, de vorsten m wier heiligdom zij het Sunjata-epos
vertellen Deze relatie noem ik een patroon-chent-relatie, 42 omdat zij
gekenmerkt wordt door een eenzijdige giftrelatie Deze patroon-chent-relatie is
met persoonlijk maar heeft betrekking op groepen De Diabate en de Keita
Kandasi leggen m relatie tot elkaar de nadruk op hun status als respectievelijk
jeliw en mansarenw Wanneer zij elkaar tegenkomen, ontvangt een Keita Kandasi
het grootste respect van een Diabate uit Kela Een Keita die op een Diabatelu
komt, wordt met egards ontvangen Veel Diabate komen langs om hem te
groeten en een praatje met hem te maken De Diabate zijn dan erg onderdanig,
zij plaatsen zichzelf dan overduidelijk m een inferieure positie Het
tegenovergestelde is nooit het geval, daarom spreek ik van een patroon-cliënt
relatie
Wanneer een Keita Kandasi op bezoek kwam op de lu, moest ik altijd
komen groeten In het begin begreep ik al die consternatie over een Keita met
Ik vroeg mij af waarom men mij kwam halen voor een bezoeker uit het nabije
Kangaba Zo bijzonder was dat toch niet 7 Lansine riep mij weliswaar altijd om
zijn eigen gasten te komen groeten, maar de andere Diabate op de lu
trommelden mij pas op als er echt iets bijzonders gebeurde Pas langzamerhand
" Die afweging van belangen is voornamelijk een taak van de oude mannen Het is onbekend
volgens welke lijnen zi| hun besluiten nemen Massa Makan Diabate geeft in zijn prachtige roman
i assemblee des Jmm , waarin jeliw bondaw uit verschillende dorpen bij elkaar de kaas van het brood
tiachten te eten een getrouwe weergave van de krachten die spelen en dt strategieën die beschikbaar
zijn bij het veiwerven van status
12
Diawara (J 990) vertaalt nyamakcila met chent
Daarvoor valt zeker iets te zeggen