DE DRAAIENDE PUT

234
JAN JANSEN
vinden dan, volgens zeggen, 'repetities' van het Sunjata-epos plaats. Hierover heb ik
geen verdere informatie; in 1996 hoop ik deze leemte te kunnen opvullen.
Wel bestaat er een opname op cassette die ik toegestuurd heb gekregen van de
fotograaf Erik Sacré die overigens geen permissie had gevraagd voor het maken van
de opname. Sacré vertelde mij dat de repetitie plaatsvond op het houten platform dat
staat op de open ruimte tussen de luw van de Diabate, voor El Haji Yamudu's
hut. 43 De melodie die op de cassette te horen is, is de Sunjata fasa. De uitvoering
begint met een lied dat a capella wordt gezongen door een grote groep mannen.
Daarna spreekt Lansine en vervult Mamaduba Kamisoko de rol van naamunaamuna.
Soms interrumpeert El Haji Bala, soms is er discussie. Lansine vertelt over Sunjata's
rivaal, Sumaoro Kante en over de ontmoeting tussen Sumaoro en Bala Fasake. De
opname bevat veel lofprijzingen behorende bijjamuw.
Uitvoering 2: voor de gasten van de Diabate^
Aan het begin van dit hoofdstuk vermeldde ik reeds hoe gelukkig ik was om op 24
oktober 1991 in Kela te arriveren. Die avond, na het eten, verzamelde iedereen zich
bij het hierboven genoemde houten platform. Lansine nam erop plaats, terwijl
Mamaduba Kamisoko en de classificatorische vader Yamudu naast hem gingen
zitten. De rest van het platform zat vol met mannelijke Diabate. El Haji Bala zat
naast het platform op een stoel, naar ik vermoed omdat hij een versleten heup heeft.
Voor de Diabate zaten twee ngora-spelers uit Bamako. Het overige publiek bestond
uit vrouwen en kinderen en de vele gasten die toen in het dorp waren. Zij allen
stonden of zaten rondom de gaslamp die voor het platform stond.
Plotseling hieven de Diabate het in Uitvoering l genoemde a capella gezongen
lied aan. Het was het begin van een uitvoering die langer dan drie uur zou gaan
duren. Gedurende die tijd bleef de Sunjata fasa de melodie. De eerste twee uur sprak
Lansine en zei Mamaduba naamu. Soms kwam iemand een gift brengen aan El Haji
Bala (wat muntjes, een bankbiljet, sigaretten of een zak snoepjes). 45 Dat was voor
El Haji Bala aanleiding om Lansine te onderbreken, iets te zeggen en zegeningen uit
te spreken. Het publiek beantwoordde die zegeningen met amina (amen). Soms riep
een man of een vrouw een zegening voor El Haji Bala. Wederom was hier, evenals
bij andere officiële gelegenheden, El Haji Bala de spil waarom alles draaide.
Deze uitvoering komt wat betreft de tekst voor een grrot deel overeen met
41
Een dergelijk platform (kolè), staat in elke kabila, het wordt in het dagelijks leven door mannen
gebruikt als een informele ontmoetingsplaats.
44
ik heb Lansine geen toestemming gevraagd om opnames te maken. Zoals ik in hoofdstuk l
uiteenzette, heb ik mijn opnamc-apparatuur de eerste maand van mijn verblijf in mijn koffer gehouden
Later is mij van verschillende kanten verteld dat, indien ik het gevraagd zou hebben, ik nooit opnames
zou hebben mogen maken van deze avond. De dag na de opname was langslopend bezoek mij
behulpzaam met het noteren van mijn observaties
45
Na atloop telden Lansine en zijn 'jongere broer' Jetennemadi hel geld De opbrengst bleek 4 000
CFA te zijn De volgende dag, toen er op de lu van El Haji Bala een 'soiree' was voor een mevrouw
uit Bamako, bracht Jetennemadi een tas vol zakjes thee en suiker mee. Hij zei mij dal hij die had
gekocht van de opbrengsl van de dag ervoor. Zo werd alles keurig verdeeld onder alle classificaloire
broers.