DE DRAAIENDE PUT

230 JAN JANSEN
de oude mannen Vaak droeg hij El Haji Bala's tas 34 Als oude Diabate ergens heen
moesten om te spreken, dan trad Fantamadi bijna altijd op als begeleider, Fantamadi
voelde zich op zijn gemak bij de oude Diabate
Lansme's jongere broer Sidiki is een andere potentiële opvolger als kumatigi
Lansme vroeg hem altijd als assistent wanneer hij met mij opnames maakte van het
Sunjata-epos (mfra) Het valt op dat leden van de bonda van El Haji Bala met de rol
van naamunaamuna vervullen bij officiële gelegenheden Dit onderschrijft mijn
stelling dat het nageslacht van Kelabalaba de functie van kumaügi systematisch buiten
de eigen bonda houdt, aangezien niemand uit dit nageslacht momenteel de positie
inneemt die een humatigi m zijn jeugd hoort m te nemen
Ik krijg de indruk dat de ouden als kumatigi een niet al te oude man aanstellen, zodat
de kumatigi lang in functie kan blijven (in tegenstelling tot dejehkuntigi) Lansme's
voorganger Kanku Madi (1913-1987) is gedurende zevenentwintig jaar kumatigi
geweest en diens voorganger, Brehman (gestorven in 1960), is volgens zeggen ruim
twintig j aar m functie geweest (zie Camara 1990, p 314) 35
Lansme heeft slechts drie kumatigiw meegemaakt Naast Kanku Madi en
Brehman heeft hij als jongen nog Jetennemadi 36 gezien Daarvóór zijn er volgens
de overlevering nog hoogstens twee kumatigiw geweest Dit waren Kelabalaba, El
Haji Bala's grootvader, en, als allereerste, Kuramadi 37
Een lange aanstelling van de kumatigi maakt een grote continuïteit van de traditie
mogelijk, doordat één man dan twee generaties kan 'begeleiden' Zelfs al zouden alle
ouderen m een korte periode sterven, dan blijven er altijd enkelen over die m ieders
ogen het cultuurgoed tot zich hebben genomen via de vorige kumatigi Zo hoorde ik
van een jonge Diabate uit Kela dat een kleinzoon van Yamudu op dezelfde rustige
manier sprak als Kanku Madi vroeger deed Deze kleinzoon, een teruggetrokken
jongen die nooit contact met mij heeft gezocht, had in 1993 gesproken bij de
begrafenis van een Keita m Kangaba Iedereen zou bij die gelegenheid gehuild
hebben, omdat de jongeman klonk als Kanku Madi Het feit dat de jongeren reeds
14
15
Dit is bijvoorbeeld te zien op Sumano 1992
Men kan kumatigi /ijn en vervolgens jelikuntigi worden Dit is gebeurd m het geval van Brehman
I Iet is mij met bekend of een jelikuntigi m dat geval ook de verplichting heeft om m Kela te blijven
Brehman heeft als jehkunligi nooit naar Kangaba hoeven gaan voor de zevenjaarlijkse uitvoering van
het Sun]ata-epos omdat hij eind I960 is overleden In 1954 was hij nog geen jelikuntigi, en m 1961
was hij gestorven
1f
liet is opvallend dat ik deze naam pas te horen kreeg, toen ik Lansme vroeg wie er kumatigi was
toen hij werd geboren Bij elke andere gelegenheid werd Jetennemadi weggelaten Ook Camara (1990
p 314) vermeldt diens naam met
17
Lansme bracht deze naam met twijfel en pas na diep nadenken te berde Camara (1990, p 314)
noemt deze naam niet, maar geeft wel de naam van ene 'Banani Pamoro' en ?egt geen verdere gegevens
over hem te hebben