DE DRAAIENDE PUT

66
JAN JANSEN
cassetterecorder Toen ik de volgende dag gezellig zat te keuvelen met Mamadi
Diabate, sneed ik dit onderwerp aan 'Gisteren hoorde ik het Sunjata-epos op de
cassetterecorder Mory Kante zong het Ken je dat lied 7 ' vroeg ik De meestal
tamelijk gelaten Mamadi reageerde fel 'Natuurlijk ken ik dat lied Mory Kante
weet van mets Hij vertelt dat Mansa Dankaran Tuman Sunjata wegstuurt Maar
dit is onjuist, Sunjata ging vrijwillig, omdat zijn faden aan de macht kwam
Mory Kante heeft er mets van begrepen '
Terwijl ik had verwacht dat Mamadi zou reageren op Mory Kante's onjuiste
gebruik van namen of uitdrukkingen, was voor hem blijkbaar essentieel in welke
relatie de twee broers tot elkaar stonden Mamadi meende dat Sunjata, als
jongere (half-)broer, met hoefde te gehoorzamen aan Mansa Dankaran Tuman
Dit is een opmerkelijke mening De relatie waarin broers tot elkaar staan is
blijkbaar de essentie van het verhaal in de ogen van Mamadi
Overal sluimeren conflicten tussen broers, met alleen bij de Diabate, maar in heel
Mande Dit werd mij eens te meer duidelijk op de avond voor mijn vertrek uit Kela,
op 16 oktober 1994, toen ik de oude mannen van Kela bedankte voor de zegeningen
die zij mij hadden gegeven
CASE Hoe verdeel ik 5 000 CFA ?
In de Haut-Niger is het normaal om zegeningen te vragen voordat men vertrekt
Voordat ik met vijf gnots uit Kela naar Nederland vertrok, vroeg ik dus
zegeningen Een aantal oude mannen, een koranleraar en een paar nog met zo
oude mannen werden opgetrommeld en de oude mannen gaven mij stuk voor
stuk zegeningen Daarna reciteerde de koranleraar een passage uit de Koran
Geheel volgens de gewoonte gaf ik hun wat geld, ditmaal een biljet van 5 000
CFA Ik bedankte hen hartelijk en verliet de hut waarin de bijeenkomst had
plaatsgevonden
Daarna bleven de oude mannen bijna een uur napraten m de hut Ik wachtte
voor mijn eigen hut en uiteindelijk kwam mijn gastheer Lansine terug met m zijn
handen twee biljetten van l 000 CFA en een bi'jet van 500 CFA
Lansine het de koranleraar roepen en deze kwam na vijf minuten opdraven
Aan hem legde hij uit dat ik geld voor de zegeningen had gegeven en dat hi), de
koranleraar, hiervan 500 CFA kreeg De koranleraar antwoordde dat hij geen
geld in ontvangst nam dat door gnots was afgetroggeld ('jeliwari') Zowel
Lansine als ik repliceerden dat dit geenye^wan was Ik zei dat ik hiermee mijn
respect wilde tonen en wilde bedanken voor de zegeningen De koranleraar
aanvaardde het geld, bedankte ons vriendelijk en ging naar huis
Vervolgens liet Lansine Mamadi roepen Hy legde uit dat andere bondaw