Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
164 JAN JANSEN<br />
van verhalen waarin een oudere broer gnot (en dus nyamakala) wordt en een jongere<br />
broer strijder (en dus hor on)<br />
CASE. De jongere broer als strijder<br />
Het schema 'oudere broer alsye/« (gnot)' versus 'jongere broer als groot tontigi<br />
(krijger)' komt vaak voor. In hoofdstuk 4 besprak ik al de twee broers Danmansa<br />
Wulam en Wulantamba. De oudste daarvan werd jeh en voorouder van<br />
de Diabate, de jongste werd krijger en voorouder van de Traore ' 6<br />
Ook de Kone-ye/jw hebben een oorsprongsverhaal waarin de oudere broer<br />
jeh wordt. Voor hen verklaart het waarom er jehw met de jamu Kone bestaan.<br />
In het dorpje Fadama (ca 400 inwoners m 1988 - Conde 1989) wonen veel<br />
Kone-jehw Zij zynjehw, maar zij zijn zich ervan bewust dat veel andere Kone<br />
horonw (edelen) zijn ' 7 Het verschil m status verklaren zij als volgt (Niane<br />
1974, p 65)<br />
"Les Condé (= Kone - JJ) de Fadama représenten! la branche aïnée du<br />
clan Voici dans quelle circonstance celle-ci a été déclassée les frères<br />
cadets partirent un jour en guerre et ramenèrent ä Fadama un grand butm<br />
Parmi les pnsonmers se trouvait une belle femme que les vamqueurs<br />
avaient destmée au frère ainé Celui-ci en fut ravi et épousa la prisonnière,<br />
eile lui fit un enfant, maïs Ie jour du baptême de l'enfant, la femme révéla<br />
qu'elle était d'ongme gnote, 18 du clan Kouyate. Amsi donc, les héntiers<br />
du frère ne pouvaient plus prétendre au pouvoir L'aïné accepta Ie fait accompli<br />
et Fadama, son village, devmt Ie centre histonque pour les pays du<br />
Haut-Niger."<br />
Het is veelzeggend dat hier bepaalde groepen hun mokè herleiden tot de kinderen van<br />
verschillende broers en niet tot één vader<br />
Bij de Kone zijn de jongere broers strijder en blijft de oudere broer thuis,<br />
evenals Samory thuis bleef Uiteindelijk wordt het kind van de oudere broer nyamakala<br />
Terwijl de oudere broer in dergelijke verhalen nyamakala is, tonen verhalen<br />
" Zells wanneer Wulam de voorouder van de Iraore wordt genoemd, blijkt hij m de clou van het<br />
verhaal de jongste te zijn (bijvoorbeeld Cisse en Kamissoko 1988, p 89) De strijder is dus altijd de<br />
jongere broer<br />
De Traore komen in Mande ook voor in een aistammingslijn samen met de I laidara (zie o a<br />
Traore 1979) Het betreft hier een afstamming die zich beroept op een gemeenschappelijke oorsprong<br />
in Mekka (Badara) All, de vierde kalief, en Tatumata hadden een tweeling Hassan en Ilusein (=Lassme<br />
en L assinu) De oudste hiervan erfde Alf s tulband en werd zo voorouder van de Haidara De jongste<br />
zoon erfde zi|n /waard, trawar' m het Arabisch Deze zoon is de voorouder van de fraore, die hun<br />
jamu op deze manier verklaren<br />
17<br />
In Sankaran, de geboorteplaats van Sunjata's moeder volgens vele epos-versies, zijn de Kone zelfs<br />
man^arenw, vorsten<br />
n Zij begint spontaan te zingen, volgens Conde 1989, p 9
Change language