DE DRAAIENDE PUT

Stellingen behorende bij het proefschrifl 'De draaiende put, een studie
naar de relatie tussen het Sunjata-epos en de samenleving in de Haut-
Niger (Mali)' door Jan Jansen (Leiden, 15 november 1995).
1 In de genealogieën van de vorsten die afstamming herleiden tot
Sunjata worden, in grote delen van Mande, de vorsten van
Kangaba gerepresenteerd als de 'afstammelingen van de jongste
broer'. Deze positie betekent niet dat zij relatief recent de macht
hebben afgenomen van andere, legitieme machthebbers, maar
dat zij het leger aanvoeren in het geval van samenwerking met
andere vorstelijke families die hen aanvaarden als de jongere
broer.
2 Er bestaat geen bewijsmateriaal voor de gedachte dat in de
zeventiende of achttiende eeuw een usurpatie van de macht in
Mande door de vorsten van Kangaba heeft plaatsgevonden.
Delafosse's gedachte dat Kangaba de hoofdstad was van het
oude Mali-rijk is derhalve minder onwaarschijnlijk dan veel
historici na hem ons hebben doen geloven.
3 Het Sunjata-epos is geen fossiel restant van een oud rijk met
slechts een symbolische functie, maar representeert in eerste
instantie contemporaine claims door vorstelijke geslachten. Het
valt niet te bewijzen dat aan de oorsprong van het Sunjata-epos
een historische persoon of een groot rijk ligt. Evengoed is het
mogelijk dat het epos zijn oorsprong ontleent aan een koningsritueel
of aan maskerdansen.
4 Het begrip fadenya heeft onevenredig veel aandacht gekregen in
studies over Mande-culturen, terwijl het in besluitvormingsprocessen
en legitimerende verhalen zo goed als nooit voorkomt.
Hierdoor wordt te weinig gekeken naar processen van samenwerking
in Mande. Daarin zijn oudere-jongere relaties essentieel
en is badenya meestal een gegeven feit.
5 Lansine Diabate is de beste verteller onder de Diabate-griots in
Kela, want anders zouden de oude Diabate hem nooit benoemd
hebben tot kumatigi.