DE DRAAIENDE PUT

206
JAN JANSEN
"Amsi Cheick Mahamadou Chenf Kéita (JAMANA, no 24, 1989: 4-9) a vu
dans les oeuvres littéraires et les chants des griots contemporams, le ferment de
l'unite nationale Quelle stupefiante naiveté si ce n'est proprement une non
moms stupefiante ignorance des structures socio-idéologiques de tout le Mali
d'hier et d'aujourd'hui "
Bagayogo verwijt indirect de jehw dat zij hielenlikkers en bedelaars zijn, omdat m
de ogen van Bagayogo een gnot niet te vertrouwen is en - 'hier et aujourd'hui' - zijn
woorden beschikbaar stelt voor machthebbers Vanuit dit (voor)oordeel zouden
moderne jeliw als Diabate en Sissoko nooit een positieve bijdrage hebben kunnen
leveren aan een hoog goed als nationale eenheid Het lijkt my echter vanzelfsprekend
dat de juist m Mali populaire Diabate en Sissoko wel degelijk 'iets' hebben
bijgedragen aan de groei van nationale eenheid en tegelijkertijd Mussa Traore de
hemel hebben mgeprezen
Het bijzondere aan de giften aan de Diabate vond ik dat de ontvangers nooit onder
de indruk waren van de gift Hiermee bedoel ik niet dat zij de gift snel vergaten
Iemand als Lansine wist zich bijvoorbeeld nauwkeurig te herinneren wie hoeveel van
wat gegeven had De Diabate waren met onder de indruk m die zin dat elke gift als
terecht werd beschouwd, alsof men dacht 'Blijkbaar heb jij zelf genoeg, en
natuurlijk komen wij dan als eerste m aanmerking om te ontvangen ' De gift werd
beschouwd als een middel voor de ander om status te verkrijgen en de Diabate
wisten dat zij de woorden beheersten om een dergelijke status te 'bevestigen' Ook
waren zij misschien wel zo koel, omdat zij weten dat een gift verplichtingen met zich
meebrengt
Onder elkaar toonden zij soms hun tevredenheid over een gift 31 - daar kwam ik
pas achter toen zij m 1994 m Nederland op tournee waren en ik de hele dag bij hen
was - maar m het openbaar werd alles quasi-nonchalaat aanvaard Hierbij moet ik
een uitzondering maken voor Bintan die soms juist tot het andere uiterste overging
na ontvangst van een gift barstte zij regelmatig m tranen uit Hiermee suggereerde
zij volgens mij dat zij nog nooit een waardevollere jatigimuso (gastvrouwe) had
gehad dan degene die haar nu een gift had geschonken Ook een manier om een
relatie te continueren'
11
/ij ontvingen grote gitten van Malme/en en Gumeeers ti|dens hun optredens in Amsterdam (6-11-
94) en Antwerpen (9-11-94)