PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

şı karşıya kalacaklardı. Devlet adamlarının temsil ettikleri halk ve hükümetekarşı devletin gücünü korumak yükümlülükleri vardır.1950'li yıllar ve 1960'ların başlarında güç ile uğraşmanın dışında, iktisatçıların,oyun kuramcılarının, psikologların ve siyaset bilimcilerinin çatışmakuramlarını enine boyuna inceledikleri görüldü. Onların araştırmalarıen azından, nedenlerin savaştan savaşa fark ettiğini ve basit anlamıylakötülüğün ya da aptallığın her çatışmayı izah edemiyeceğini gösterdi.Böylece, ABD ile SSCB arasında bir savaş çıkma olasılığı üzerinde kafayoran kuramcılar, nükleer bir birinci vuruş olasılığının büyük bir riskide beraberinde getireceği ve "kimsenin istemediği" bir savaşa neden olacağınıve böyle bir savaşın her iki tarafta da büyük bir aptallık veya nefretolmadan da çıkabileceğini düşündüler. Böyle bir savaş için örnek, Almanyave Avusturya'nın, Rusya ve Fransa ile "kim askerlerini seferberedip daha önce savaşa yollayacak" diye yarış ettikleri birinci dünya savaşıidi. 1930'ların başlarında, bir süre, Amerikan bilim adamları birincidünya savaşının yalnızca Almanların başkalarına zarar vermek arzularındandeğil, bütün tarafların akılsızlığından ötürü ortaya çıkmış olabileceğinidüşünerek "revizyonist" bir tutum içine girdiler. Hitler'in İkinciDünya Savaşı tek yanlı kötülük duygusunun daha açık bir örneği idiama, 1945'den sonra soğuk savaşın çıkmasını ve daima var olan bununbir nükleer sıcak savaşa dönüşme tehlikesi nasıl açıklanabilecekti? Birtakım Amerikan yetkilileri sadece Stalin'in kötülüğünü geçerli bir nedenolarak kabul edebilirlerdi. Ancak, başka bir takım gözlemciler artık, ruhbilim,iktisat, ve siyaset biliminden yararlanan ve oyun kuramının "tutuklununçıkmazı" (prisoners' dilemma) modelinde ifadesini bulan dahagenel bir çatışma kuramından medet ummaya başladılar. (Özellikle bkz.Schelling, 1960; Rapoport, 1964).Gerçekten, devletlerin, teknolojik ve siyasal çevre tarafından yönlendirilenve bir "birinci vuruşu" ödüllendiren bir "tutuklunun çıkmazı" içindeoldukları, ve dolayısıyla sıcak veya soğuk savaşın çıkmasında nisbetensuçlu (ya da suçsuz) olabileceklerini varsayımı ile; her devletten güç arayışıile aynı derecede ilgilenmesi gerektiğini savunan realpolitik anlayışıarasında ilginç bir birini tamamlayıcılık görülmektedir. Morgenthau'nunçözümlemesi Amerikalıyı soğuk savaşın çatışması içine katılmak için hazırladı,fakat aynı zamanda bu "savaşı" Acheson ve Dulles ya da Stalinve Kruşçef tarafından ileri sürülen ideolojik varsayımların da dışındatanımladı. "Siyasal gerekçesi" görüşe göre soğuk savaş, yarışan sosyalsistemler arasında değil, yarışma halindeki dünya devletleri arasında yapılmaktaidi. Tahmin edilen sonuçlar bakımından bu iki kuram birçokdurumda aynı sonucu vermekle birlikte, bu her zaman böyle değildir. Si-100