PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Ülkeler arasındaki ticaret ilişkilerinin yüksek olması silahlı çatışmaolasılığını kaçınılmaz biçimde ortadan kaldırmaz. 1914 yılında olduğu gibisavaşların çok çabuk ve zararsız kazanılabileceği düşününlürse, sınırticareti çok yoğun olsa bile, sınır boyunda yer alan ekonomik zenginliklerinbir askeri zafer için cazip bir ödül olacağı düşünülebilir.Savaş riskini bu şekilde vurguladıktan sonra artan ülkelerarası ticaretinsavaşı önleyici etkiler yapabileceğini ileri sürmek mümkündür. İlişkiher iki taraf için de yeteri kadar karmaşık, hassas ve değerli hale gelincebir savaş taraflar için yerine kolayca konmayacak birçok şeyinkaybedilmesi anlamına gelecektir. Komünist ülkelerin batıdan yaptıklarısanayi malları ithalatına bağımlılıkları belki de İngiltere'nin 1914 yılındaAlman malları ithalatına bağımlılığından daha sınırlayıcı bir ilişkininortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bir savaşın ortaya çıkarabileceği ekonomiksonuçların bu şekilde bilinmesi belki de ilerde savaş tehlikesiniazaltacaktır. Hatta belki de geçmişte sıcak savaşla sonuçlanmış birçokekonomik savaş aletinin de kullanılmasını önleyecektir. Bu gözleme göreaskeri savaşlar çok azalacak "iktisadi savaşlar" ise "sınırlı savaşlar" olarakgerçekleştirilecektir.Japon hükümeti günümüzde, dünyanın çeşitli az gelişmiş ülkelerindekiJapon yatırımlarının millileştirilmesini önlemek için Japonya ile ticaretinve Japon iktisadi yardımlarının cazibesini anlatmaya çalışmaktadır: bu çabanın ilerde gambotları da işin içine sokup sokmayacağı şimdidenbilinemez, ama, öyle bir gidişin belirtileri görülmemektedir. Ekonomikönleyicilerin etkisini daha iyi belirtmek için daha önce üzerinde durduğumuzBatı Berlin ve Hong Kong örneklerine yeniden dönebiliriz. Uzunyıllar boyunca Batı'nın Batı Berlin'i savunma çıkmazı şu şekilde süregitmiştır: Ruslar ve Doğu Almanlar bir tek kurşun bile atmadan Berlin'eulaşan kara yolunu kapatırlarsa ne olacaktır? Batı, bu durumda, silahlarınkullanıldığı bir savaşı ve bir III Dünya Savaşına yol açacak tırmanışıgöze alabilecek midir? Son yıllarda kabul edilen cevaplar çok dahagüven vericidir: Berlin'e uygulanacak bir ekonomik blokaj, Batı Avrupa'nınve öteki Batı ülkelerinin komünist ülkeler üzerine uygulayacaklarıekonomik ambargo ile sonuçlanacaktır, bu kuşkusuz önemli bir gerileticietki yaratacaktır. Ayni biçimde İngilizler Hong Kong'u bir Çin işgalindenaskeri güçleri ya da nükleer tehditleri ile değil sadece Çin'inuğrayacağı önemli iktisadi kayıplar yolu ile korumaktadırlar.1945 den bu yana dünyanın dikkati bir III üncü Dünya Savaşındançok, çeşitli yörelerde geleneksel yöntemlerle sürdürülen "sınırlı savaşlar"üzerinde yoğunlaşmıştır. Daha önce savunma sistemlerindeki gelişmelerinbir dünya savaşı tehlikesini azalttığı tartışılmıştı. Şimdi de iktisadi karşılıklıbağımlılıkların bu tehlikeyi daha da azalttığı söylenebilir.142