Uluslararası politikanın incelenmesinde, açık bir biçimde "uluslararasıolan düzey" ortadan kalkma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Bir yandan,bu alanda, indirgeme eğilimi görülmektedir. Bu eğilim uluslararası ilişkilerincelemelerini, ulusal ya da, ulus içi ve devlet-ötesi aktörler düzeyineindirecektir. Öte yandan, bir başka cephede görülen eğilim devletleriaşmak ve uluslararası politikayı "devlet-üstü" örgütleri esas olarak tanımlamakyönündedir. Yeterli bir kuramın, bu değişik düzeylerdeki olgularıkapsıyabileceğini göstermeye çalıştım. Böyle bir kuramın nasıl geliştirilebileceği,bu çalışmada geliştirilen başlıca önerilerle anlatılmak istenmiştir.Bunları özet olarak tekrarlıyalım :1. Herhangi bir başka konuda olduğu gibi, uluslararası politikadada eğer konuyu etkili bir biçimde incelemeye yarayacak bir yaklaşımbulunur ve onda sebat edilirse, başarıya ulaşılabilir.2. Benimsenen yaklaşım, olası nedensellik ilişkilerini ve incelemedekullanılacak mantığı saptayacaktır.3. Bir kez metodoloji saptandıktan sonra, kullanılacak yöntemlerinneler olacağı sadece bir taktik sorunudur.4. Bir yaklaşımın yararlı olabilmesi için, önemli nedensel güçleri veöğeleri hesaba katması gereklidir.5. Uluslararası politikanın incelenmesinde indirgeme ve analitik yönteminkullanılması yeterli değildir.6. Hem sistem ve hem de birim düzeylerini kucaklayacak bir yaklaşımgereklidir.7. Sistemik yaklaşımların ve kuramların, gerçekte süslü kisveler giydirilmişindirgeyici yaklaşımlar olduğu ortaya çıkmıştır.8. Uluslararası politika, bir genel-sistem yaklaşımını uygun kılacak,belirgin dizilmelere ve hiyerarşik düzene sahip değildir.9. Ekonomik anlamda, bir mikro-kuram olan güç dengesi kuramı,uluslararası politikanın dinamik olarak yaratılmış yapısı ile, etkileşimiçindeki devletler ve diğer aktörler arasında ayırım yapmaya olanak vermektedir.10. Sistem düzeyindeki nedenler, birimler düzeyindeki nedenlerdenfarklı tutulduğu için, bu değişik nedenlerin etkilerini izlemek ve değerlendirmekolanaklıdır.11. ilke olarak güç dengesi kuramı sınanabilir. Ancak uygulamada,kestirilen sonuçların genelliği sınamanın sonuçlarını yorumlamayı güçleştirmektedir.84
Yukarıdaki onbir öneri, bu çalışmanın bağlamı içinde değerlendirildirildiğinde,uluslararası politika kuramının halihazırdaki durumunu tanımlamaktadır.Bu öneriler hâlâ tam anlamı ile başarılamamış bazı önemliişleri göstermektedir.Bunlar: güç dengesi kuramının, yapıda ve birimlerde meydana gelendeğişmelerin karşılıklı etkilerini gösterecek biçimde geliştirilmesi vesaflaştırılması ile, sistemler değiştikçe, değişik düzeylerde nedenlerin farklılaşanönemlerini izlemektir.NOTLAR1 Bazı araştırmalar başarılı ve yararlıdır. Genel olarak uluslararası politika alanındakiaraştırmalar arasında Fox (1949) ve Fox ve Fox (1961) zikredilmelidir.Uluslararası siyaset teorisi konusunda araştırmalar arasında ise Bull (1972)belirtilebilir.2Burada dikkatli olmak gerekmektedir. Yukardaki ifadenin bir yasa-benzeri olduğunuileri sürmeden önce çeşitli yönlerden kanıtlamak gerekir. Söz gelişikarşı koşullar şu şekilde karşılanmalıdır: b kişisi muhtemel Cumhuriyetçileringelir kategorisindedir: eğer b'nin geliri belirli bir düzeye indirilirse muhtemelenDemokrat olacaktır. Daha açıkça yasa-benzeri ifade şu beklentileri doğurmaktadır: eğer b, x ihtimallik derecesi ile bir R ise, ve eğer a, y ihtimallik derecesiile bir D ise, o zaman, eğer b, a olursa, bu yüzden, y ihtimallik derecesi ile Dolacaktır.s Bkz. s.g., Hans Reichenbach'ın Einstein'in izafiyet teorisi üzerine eleştirileri(1942, SS. 40, 66-81).4 İspat, Nagel (1961, s. 116 n) tarafından basit bir biçimde gösterilmiştir. Açıklamalarınbu kadar açık ve yararlı olmadığını eklemeliyiz.s Toplumsal bilim teorisini irdeleyenlerin hepsinin üzerinde düşünmesi gerekenbir makalesinde Paul Meehl (1967) eldeki bulguların artmasının ve incelemeyöntemlerinin gelişmesinin, fizik teorilerinin testleri geçmesini zorlaştırırken,davranışçı bilim teorilerinin testleri geçmesini kolaylaştırdığını göstermiştir.6Young'un "safçı tümevarım" olarak nitelendirdiği kavramın bir eleştirisi içinYoung'ın (1969), Russet'in bölgecilik üzerindeki kitabına (1967) yazdığı tanıtmayazısına bakınız. Russett'in cevabında (1969), "safçı" sıfatına hiç değinilmemekteYoung'ın eleştirisinin tümevarımı tamamen reddetme anlamına geldiğiima edilmektedir. Bana göre, Young'ın amacı bu değil, tümevarımı anlamsızsayısallaştırma çabasından ayırmaktı.i Bkz. Scheffler (1967, ss. 64-66, 91-92); Lakatos (1970, ss. 154-77). C.S. Peirce'ninbir zamanlar söylediği gibi, "doğrudan deneyim ne kesindir ne kesin değildir,çünkü ortaay hiç bir şey koymaz. İçinde hata payı yoktur, çünkü kendi görüntüsündenbaşka hiç bir şey için şahadette bulunmaz. Ayni nedenden dolayı herhangibir kesinliğe olanak sağlamaz." (Nagel, 1956, s. 150). Bu bulgular herhangibir şey için delilse, ne olacak? Bu soru anlam kazanmıştır ve ancak bir teorikyapı içinde cevaplandırılabilir.8 Her yöntem uygun bir biçimde ve uzmanca kullanılabilir; her yöntem yanlış85
- Page 1:
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SİYASAL B
- Page 7:
ÇEVİRENİN ÖNSÖZÜBu kitap, Han
- Page 11:
ULUSLARARASI İLİŞKİLER KURAMIKe
- Page 14 and 15:
Ibileceği olanağını öne sürm
- Page 16 and 17:
Newton'un evrensel yerçekimi kuram
- Page 18 and 19:
heveslileri olduğu halde varolan k
- Page 20 and 21:
însan daima gelişmiş yöntemler
- Page 22 and 23:
lında, bir kuram veya onun modeli
- Page 24 and 25:
Kuramdaki değişiklikler, sözcük
- Page 26 and 27:
şarılı olsa bile, hatırlanmalı
- Page 28 and 29:
sındaki korelasyonu naklediyorlar.
- Page 30 and 31:
yada olup bitenlerin sebebi olarak
- Page 32 and 33:
iyi fırsatlar için dış ülkeler
- Page 34 and 35:
Manifesto'da Marks ve Engels kapita
- Page 36 and 37:
Eğer ima edilen sebebler ikna edic
- Page 38 and 39:
manları massettikçe emperyalizm k
- Page 40 and 41:
değiştikleri halde, kuramımı b
- Page 42 and 43:
len değişiklikleri dikkatli bir
- Page 44 and 45: an, "itme" ilkesinin işlediği art
- Page 46 and 47: Uyacaktır." Bu unsurlar bazı geli
- Page 48 and 49: ceden kestirebilir miydik? Şu soru
- Page 50 and 51: yapıcı bir amaç için her araca
- Page 52 and 53: cesi olduğuna inanmakta; bazılar
- Page 54 and 55: gösterir, değişen siyasal liderl
- Page 56 and 57: kopmalarını zorlaştırmaktadır.
- Page 58 and 59: öğeyi hesaba katmak bizi uluslara
- Page 60 and 61: Yalnızca bu örneklerden bahsetmek
- Page 62 and 63: ların örgütlenme şeklinden de e
- Page 64 and 65: daki farklılığı etkiler (Waltz,
- Page 66 and 67: Eğer yazara göre bunlar sistemin
- Page 68 and 69: Bu tip bir bilim adamı, birimler a
- Page 70 and 71: Gittikçe artan bir biçimde Hoffma
- Page 72 and 73: özellikleri, amaçları ve davran
- Page 74 and 75: olan inancı, yazılarının canlı
- Page 76 and 77: kuralların çatışması ile karş
- Page 78 and 79: alıyor. Eğer, bir an için gerekl
- Page 80 and 81: yalnızca ampirik bir sorundur. Kap
- Page 82 and 83: kendi çıkarlarını güden iki ya
- Page 84 and 85: kuramın gelişmesine en önemli ma
- Page 86 and 87: yalizmin bu amacı gerçekleştireb
- Page 88 and 89: kullanmışlardır. Bunlar da ulusl
- Page 90 and 91: Bu şekilde, çember, bir uluslarar
- Page 92 and 93: tıyormuş gibi bahsetmektedirler k
- Page 96 and 97: da kullanılabilir. Uygulanan yönt
- Page 98 and 99: 33 İzleyecek olan sayfalardaki gü
- Page 100 and 101: Bochenski, J.M. (1965). The Methods
- Page 102 and 103: Keynes, John M. (n.d.). The General
- Page 104 and 105: Singer, J. David, ed. (1968). Quant
- Page 107: DÜNYA SİYASAL SİSTEMİGeorge H.
- Page 110 and 111: şı karşıya kalacaklardı. Devle
- Page 112 and 113: uçaklar savaşı daha etkili kılm
- Page 114 and 115: yon'dan korkmak ingiltere'yi aynen
- Page 116 and 117: tine geçmesi için gemlendiğini g
- Page 118 and 119: Nükleer silahlar hiç olmazsa, Rom
- Page 120 and 121: müyor mu? Eğer saldın ve savunma
- Page 122 and 123: iki taraf da kontrolleri altındaki
- Page 124 and 125: vaşmı izleyen yılların "revizyo
- Page 126 and 127: İstilalar ve hükümet darbeleri k
- Page 128 and 129: yüklüyor olabiliriz. Belki de sav
- Page 130 and 131: kimlik kazandığı için mi oluyor
- Page 132 and 133: slndan değişik roller oynarlar. J
- Page 134 and 135: Burada ileri sürülen mantık, nü
- Page 136 and 137: lamalar meydana getirebilirler. Şi
- Page 138 and 139: atı toplumlarının "Sovyet Bloğu
- Page 140 and 141: Ekonomik açıklamalar aranması do
- Page 142 and 143: Bir anlamda bu söylenenler "çöz
- Page 144 and 145:
landa Cumhuriyet Ordusu) bu arzuyu
- Page 146 and 147:
Eğer bir dünya devletine gönüll
- Page 148 and 149:
hepsinin eşit biçimde yararlanaca
- Page 150 and 151:
önlemleri tanımlayabilir, ya da,
- Page 152 and 153:
Ülkeler arasındaki ticaret ilişk
- Page 154 and 155:
iktisadi karşılık beklediğini h
- Page 156 and 157:
Herz, John H. (1951). Political Rea
- Page 158:
Vernon, Raymond (1971). Sovereignty