PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

kullanmışlardır. Bunlar da uluslararası politikayı, devletlerin Özelliklerineve nasıl etkileştiklerine bakarak incelemişler, birbirlerine göre ne durumdaolduklarına bakmamışlardır. İncelemerini olgulara etki yapan öğelerlekısıtlı tutarak C.F.A. Plantin'in "Çözümleme hatası" dediği hatayadüşmüşler ve "daha üst düzeydeki kümelerin de incelenmeye değebileceğini"düşünmemişlerdir. (1968, s. 175).Sistem yaklaşımının gerekli olduğu yerlere analitik mantığın uygulanmasıbelli birtakım koşulların varlığını gerektirir, örneğin güç dengesininve dünya barış ve güvenliğinin sağlanması için bazı ön koşullararanır. Bazıları büyük devlet sayısının ikiden fazla olmasını ister; başkalarıiçin, büyük bir devletin dengeleyici rolünü üstlenmesine gereksinimvardır. Bazı düşünürler ekseri teknolojinin hızlı ve radikal değişiklikleriolmaması lazımdır der. Başkaları büyük devletlerin keyfi olarak saptanmışkurallara uyması gereğine işaret eder. Oysa, güç dengeleri "gerekli"koşullar olmadan da oluşur. 1945 den beri dünya istikrarlılık içinde olmuşve uluslararası koşullar kuramcıların kurallarına uymadıkları halde,dünyanın büyük güçleri hayret uyandıracak kadar barışçıl olmuşlardır.O halde nerede hata yapıldı? Çok kişi tarafından paylaşılan, köklü birbir inanış bizi hataya şevketti, yani kuramcıların kategorilerinin aktörlerinamaçlarına uygunluk göstermesi gerektiğinin varsayılması bu hatayaneden oldu. Daha açıkçası, kuramcılar eğer bir sonuca ulaşılacaksa,birisinin ya da herkesin bunu istemesi, bu amaç için çalışması gerektiğineinanıyorlardı. Buna inananlar için, açıklamanın, eninde sonunda, devletlerinya da diğer aktörlerin niteliklerine dayandırılması doğaldır. Eğerbu doğru ise, ulusal düzeyde ya da daha alt düzeyde oluşturulan kuramlaruluslararası politikayı yeterince açıklayabilecektir. Örneğin, bir dengenindinginliği (equilibrium) ancak devletlerin kurallara uyması sayesindesağlanabiliyorsa, o zaman kuralların ne olması gerektiği konusundakianlaşmanın nasıl sağlandığının bilinmesi gerekir. Bu durumda birgüç dengesi kuramına gerek yoktur. Çünkü denge belli bir davranış sonucundaoluşacaktır, bu davranışın açıklanması, belki ulusal psikoloji konusundaya da, bürokratik politika konusunda bir kuram ile yapılabilecektir.Burada bir güç dengesi kavramı oluşturulamaz, çünkü onun açıklayacağıhiç bir şey yoktur. Eğer aktörlerin iyi ya da kötü emelleri dengeninkorunması veya bozulması sonucunu doğuruyorsa, o zaman güçdengesi kavramı yalnızca ne olduğunu anlatmak için kullanılan bir çerçevehaline gelecektir. Bu da zaten onun geleneksel olarak kullanıldığıyerdir.Oysa, uluslararası ilişkiler tarihinde elde edilen sonuçlar nadiren öncedentasarlandığı sonuca uygun olarak gelişir. Bu neden böyle olur?Bunun cevabı galiba, aktörlerin tek tek özelliklerinde veya amaçlarında78