yon'dan korkmak ingiltere'yi aynen Napolyon'un güç arayışı gibi bir arayışiçine sokabilir. Bu durumun daha bir çok örneği görülebilir. Uluslarulusçuluk, toprak bütünlükleri, dış etkilere açıklık dereceleri gibi hususlardayüzyıllar boyunca farklı davranışlar içine girmiş olabilirler, fakatbirbirlerinin emelleri konusunda Hobbes'cu bir ihtiyatlılık içinde olmuşlardır.Yine de, (devlet tarafından kontrol edilen şirketlerde kâr gayesi güdülmesihususunda olduğu gibi) eğer devletler ulusal devlet olma özelliklerinive bağımsızlıklarını kaybederlerse o vakit güç kuramı pek iyiişleyemeyecektir. Fakat şimdi içinde bulunduğumuz durum bu endişeyidestekler mahiyette midir? Devletler kendilerini koruma yeteneklerini korumuşlarhatta aşağıda belirtileceği üzere, bu yeteneklerini geliştirmişlerdir(Bkz. Aron, 1966; Hoffmann, 1965). Atom bombasına, ideolojiye veeskiden "masum" olan Amerika Birleşik Devletlerinin halihazırdaki başatdurumuna rağmen, uluslararası arena ülkelerinin dış politikacılarınınrekabet şartları içinde etkileşimde bulundukları bir alan olmaya devametmektedir.Burada, şu anda dünya siyasal sistemini etkileyen eğilimleri sıralamakçabası içinde olunacaktır. "Çok kutupluluk" "iki kutupluluğun" yerinialıyor mu? Bu yüzyılda nasıl bir güç dengesi sisteminin bir bölümünüoluşturuyoruz ve böyle bir sistem şimdi geri mi geliyor? Ya "nükleerşemsiye"lerin "dehşet denge"lerinin durumu nedir? Bu cins eğilimleritanımlamaya çalışırken, yine de çoğu durumda devletlerin sahip olduklarıetkililik ile yakından ilgili olduklarını varsaymak yanlış değildir.Devletlerin, eskiden olduğu gibi kendilerini yüceltme eğiliminde ya daiktidarında olmadıkları istisna durumlar her zaman olabilir, bu istisnalarada, ümit ederim, gereğince işaret edilecektir.ULUSLRARASI "DENGELER"Eğer devletler, ikinci dünya savaşından sonra, atom bombası belasınarağmen ayrı ayrı aktörler olarak devam edebilmişlerse, bu, dünyasiyasal sisteminde hiçbir önemli değişiklik olmadı demek de değildir.1945'i izleyen yıllar, uluslararası ilişkilerde "iki kutuplu" bir düzeni beraberindegetirdi. Bu dönem, herbiri şimdiye değin misli görülmemiş birfelsefe ve politika birörnekliği gösteren iki katı ittifak yarattı. Bazılarıbu sertliğin, yine, birinci dünya savaşı modelinde bir savaşa yol açabileceğindenkorktular. Bu ittifaklar, en azından, yumuşamaya gidebilecekaçık fikirliliği önleyecek gibi göründü.Daha önce belirtildiği gibi, 1945'den sonra, kitle imha silahlarının ortayaçıkması yeni bir faktördür. 1945'den sonra görülen ideolojik duygulardakidisiplin de yeni bir gelişme idi. Hangi yeni gelişmeler bu ideolo-104
jik saflaşmalara neden oldu? Bir kısım bilim adamları bu düzenin eski güçdengesi ile olan benzerliklerini ve ayrılıklarını incelediler. (Burns, 1957;Snyder, 1961; Russett, 1963). Bir bakıma "dehşet dengesi" sözünü ortayaatan Winston Churchill idiyse de, bu dengenin diğer "dengelerden" nasılfarklı olduğunu araştırılması epeyce zaman aldı.Daha önceki güç dengesinin kavramları ve işleyişi ile ilgili ayrıntılıincelemeler, Ernst Haas (1953), Arnold Wolfers (1962), Inis Claude (1962),Martin Wight (1966) ve Morton Kaplan (1957) tarafından yapıldı. Bu yazarlarınhepsinin belirttiği gibi, "güç dengesi" değimi, yazarlar, savaşsonrasının gerçekçi çözümlemecileri, devlet adamları ve makale yazarlarıtarafından dikkatsizce ve gereğinden fazla kullanıldı. Bazı kullanımlarıyla,güç dengesi, uluslararası arenada var olan herhangi bir durumunanlatmak için kullanılıyor. Başka bir takım yazılarda, aynı deyim, barışıkoruyan her durumu anlatmak için kullanıldı. Böylece, bazı yazarla* 1"yılgı dengesinin" (dehşet dengesinin), güç dengesinin yeni bir biçimi olduğunuiddia edeceklerdir. Ancak, eğer bu deyimin kullanılmasında birparça kesinlik aranacaksa, çok daha özgül (spesifik) bir kullanım gereklidir.Bu da, her üye devletin diğerlerinin birleşerek bir tek ve korkunçbir birim oluşturmasını önlemeye çalıştığı sistemi ifade etmektedir. Böylebir politikanın sınanması iki yabancı devletin savaşması halinde ortayaçıkar. Hangi taraftan yana işe karışılacaktır? Güç dengesi sistemindekarışma ancak savaşın seyri görüldükten sonra düşünülebilir. Yani kaybetmesiolası tarafın yanında savaşa girilir. Eğer beş ya da daha fazlaülke böyle davranmaya karar verirse, her birinin müdahalesi ötekileriayakta tutmaya yardım edecektir. Böyle bir durumda, örneğin İngiltere'ninamacı sonunda Prusya'nın bağımsızlığını değil kendi bağımsızlığınıkorumaktır.Bu anlamda güç dengesi Fransız İhtilalinden sonra, tarihin hiç birdöneminde uygulanmamıştır. Bu sistem, Fransa'nın ve İspanya'nın Avrupadaüstünlük kurma çabalarına karşı 17 nci ve 18 nci yüzyıllarda gösterilendirenci ve İngilizlerin Napolyon'a karşı tavrını açıklamaya yeter.Fakat Napolyon'un 1815 de yenilmesinden sonra, Avrupa devletleri hegemonyalarakarşı koymanın ötesinde, başka şeylerle de ilgilendiler. Napolyon'dansonra Avrupa Uluslararası sistemi iki bölüme ayrılır (Rosecrance,1963). Bunlardan birincisi 1850 lere kadar sürmüş ve Avrupa'dakırejimlerin ulusçuluğu siyasal liberalizme karşı koyma çabalarına şahitolmuştu. Burada söz konusu olan mantık belki en iyi ifadesini Metternich'-in faaliyetlerinde bulur. Bu mantık 1848'de ihtilal rüzgarları Avrupa'daesmeye başlayıncaya kadar etkinliğini sürdürmüştür. İkinci bölüm, Bismarck'myönetiminde "Prusya"dan "Almanya"ya geçişi içerir. Buradaetnik ulusçuluğa ödünler verildiğini ve etnik duyguların devletin hizme-105
- Page 1:
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SİYASAL B
- Page 7:
ÇEVİRENİN ÖNSÖZÜBu kitap, Han
- Page 11:
ULUSLARARASI İLİŞKİLER KURAMIKe
- Page 14 and 15:
Ibileceği olanağını öne sürm
- Page 16 and 17:
Newton'un evrensel yerçekimi kuram
- Page 18 and 19:
heveslileri olduğu halde varolan k
- Page 20 and 21:
însan daima gelişmiş yöntemler
- Page 22 and 23:
lında, bir kuram veya onun modeli
- Page 24 and 25:
Kuramdaki değişiklikler, sözcük
- Page 26 and 27:
şarılı olsa bile, hatırlanmalı
- Page 28 and 29:
sındaki korelasyonu naklediyorlar.
- Page 30 and 31:
yada olup bitenlerin sebebi olarak
- Page 32 and 33:
iyi fırsatlar için dış ülkeler
- Page 34 and 35:
Manifesto'da Marks ve Engels kapita
- Page 36 and 37:
Eğer ima edilen sebebler ikna edic
- Page 38 and 39:
manları massettikçe emperyalizm k
- Page 40 and 41:
değiştikleri halde, kuramımı b
- Page 42 and 43:
len değişiklikleri dikkatli bir
- Page 44 and 45:
an, "itme" ilkesinin işlediği art
- Page 46 and 47:
Uyacaktır." Bu unsurlar bazı geli
- Page 48 and 49:
ceden kestirebilir miydik? Şu soru
- Page 50 and 51:
yapıcı bir amaç için her araca
- Page 52 and 53:
cesi olduğuna inanmakta; bazılar
- Page 54 and 55:
gösterir, değişen siyasal liderl
- Page 56 and 57:
kopmalarını zorlaştırmaktadır.
- Page 58 and 59:
öğeyi hesaba katmak bizi uluslara
- Page 60 and 61:
Yalnızca bu örneklerden bahsetmek
- Page 62 and 63:
ların örgütlenme şeklinden de e
- Page 64 and 65: daki farklılığı etkiler (Waltz,
- Page 66 and 67: Eğer yazara göre bunlar sistemin
- Page 68 and 69: Bu tip bir bilim adamı, birimler a
- Page 70 and 71: Gittikçe artan bir biçimde Hoffma
- Page 72 and 73: özellikleri, amaçları ve davran
- Page 74 and 75: olan inancı, yazılarının canlı
- Page 76 and 77: kuralların çatışması ile karş
- Page 78 and 79: alıyor. Eğer, bir an için gerekl
- Page 80 and 81: yalnızca ampirik bir sorundur. Kap
- Page 82 and 83: kendi çıkarlarını güden iki ya
- Page 84 and 85: kuramın gelişmesine en önemli ma
- Page 86 and 87: yalizmin bu amacı gerçekleştireb
- Page 88 and 89: kullanmışlardır. Bunlar da ulusl
- Page 90 and 91: Bu şekilde, çember, bir uluslarar
- Page 92 and 93: tıyormuş gibi bahsetmektedirler k
- Page 94 and 95: Uluslararası politikanın incelenm
- Page 96 and 97: da kullanılabilir. Uygulanan yönt
- Page 98 and 99: 33 İzleyecek olan sayfalardaki gü
- Page 100 and 101: Bochenski, J.M. (1965). The Methods
- Page 102 and 103: Keynes, John M. (n.d.). The General
- Page 104 and 105: Singer, J. David, ed. (1968). Quant
- Page 107: DÜNYA SİYASAL SİSTEMİGeorge H.
- Page 110 and 111: şı karşıya kalacaklardı. Devle
- Page 112 and 113: uçaklar savaşı daha etkili kılm
- Page 116 and 117: tine geçmesi için gemlendiğini g
- Page 118 and 119: Nükleer silahlar hiç olmazsa, Rom
- Page 120 and 121: müyor mu? Eğer saldın ve savunma
- Page 122 and 123: iki taraf da kontrolleri altındaki
- Page 124 and 125: vaşmı izleyen yılların "revizyo
- Page 126 and 127: İstilalar ve hükümet darbeleri k
- Page 128 and 129: yüklüyor olabiliriz. Belki de sav
- Page 130 and 131: kimlik kazandığı için mi oluyor
- Page 132 and 133: slndan değişik roller oynarlar. J
- Page 134 and 135: Burada ileri sürülen mantık, nü
- Page 136 and 137: lamalar meydana getirebilirler. Şi
- Page 138 and 139: atı toplumlarının "Sovyet Bloğu
- Page 140 and 141: Ekonomik açıklamalar aranması do
- Page 142 and 143: Bir anlamda bu söylenenler "çöz
- Page 144 and 145: landa Cumhuriyet Ordusu) bu arzuyu
- Page 146 and 147: Eğer bir dünya devletine gönüll
- Page 148 and 149: hepsinin eşit biçimde yararlanaca
- Page 150 and 151: önlemleri tanımlayabilir, ya da,
- Page 152 and 153: Ülkeler arasındaki ticaret ilişk
- Page 154 and 155: iktisadi karşılık beklediğini h
- Page 156 and 157: Herz, John H. (1951). Political Rea
- Page 158: Vernon, Raymond (1971). Sovereignty