PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Amerika da büyük olasılıkla benzeri sonuçlara varmaktadır. Amerikanekonomik çıkarlarını korumak için ekonomik baskı uygulanacak amaaskeri tehditlere ya çok az başvurulacaktır, ya hiç vurulmayacaktır. Karşısındakidüşmanın ekonomik silahlar kullanması halinde ticaretin genelkuralları öbür tarafa da benzeri nitelikte bazı silahlar kazandırır. Bu nedenleBirleşik Amerika ile bazı az gelişmiş ülkeler ya da Ortak Pazar veaz gelişmiş ülkeler arasında ticaret savaşlarına tutuşabilir. Birleşik Amerikaile Japonya ya da Birleşik Amerika ile Avrupa arasında mükerrerticaret savaşları çıkabilir. Ancak ülkeler arasında rekabetin artması sonucuaskeri tansiyonun da yükseleceğini düşünmek yanıltıcı olabilir. 1937yılında Japonlar Amerika'nın Asya ile ticaretini süngü ile önlüyorlardı.Bugünse transistörün gücü ile önlüyorlar. Japonya'nın uluslararası ticaretkurallarına uygun olarak Amerika'ya meydan okumsı ve yenmesi durumundalAmerika'nın Panay olayına gösterdiği tepki ile anoloji kurmakbu yüzden yanıltıcıdır.Amerika'nın gelecekte petrol ve doğal gaz konusunda yabancı kaynaklarabağımlı olmasından ne gibi sonuçlar çıkarılabilir? Doğu Avrupaülkelerinin teknoloji bakımından özgür dünyaya bağımlı olması hakkındaneler söylenebilir? Tahıl ve bilgisayar dünyasında Rusların ve Çinlileringöreli yeri nedir? Hemen hatırlatalım ki, geliştirdiğimiz analojiler,dünya ticaretinin hızla ilerlediği, ama buna paralel olarak ekonomik milliyetçiliğintırmanışa geçtiği gümrük duvarlarının yükseldiği ve Afrika'-nın tamamıyla Asya'nın bazı bölümlerini paylaşmak için yarışa kalkıldığı19 uncu yüzyıl ile 20 inci yüzyıl başlarının deneyimlerine dayanmaktadır.O dönemin koşullarında ticaretin gelişmesi uluslararası anlayışı geliştirmekyerine siyasal ve askeri gerginliği arttırmış, her devlet kenditicaret yollarını güvenlik altına almak, siyasal baskılara karşı kendi tüccarlarınıkorumak ve üstelik o ülkelerden kendi tüccarlarına bazı siyasalayrıcalıklar koparmak zorunda kalmıştır.Ticaret emperyalizmi, emperyalizm de savaşı doğurmuş olabilir. Amabu konuyla ilgili tarihçiler arasında görüş birliği yoktur. Bazı tarihçileregöre hiç de ekonomik olmayan bazı milliyetçi irdelemeler Afrika'nınparçalanması sonucunu vermiş başka bazı tarihçilere göre yelkenlinin yerinibuhar gemilerinin alması ile birlikte dünya donanmalarının kömürgereksinmelerini karşılamak için bu yola gidilmiştir. Öbür soru emperyalizminsavaşı doğurup doğurmadığıdır. 18 inci yüzyılın rekabet halindekiFransız ve İngiliz emperyalizmleri kadar direkt değildir. 1914 savaşıbüyük olasılıkla Almanya ve Fransa, Avusturya ve Rusya'nın yedekorduları arasmdaki askeri yüzleşmenin istikrarsızlığından kaynaklanmıştır.O kadar ki, Almanya'nın Fransa ya da İngiltere ile Fas üstündeçıkan emperyal çatışmasının, İngiltere'nin ondan on yıl önce Fransave Rusya ile arasındaki çatışmadan daha yoğun olduğu tartışılabilir.141