PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

kendi çıkarlarını güden iki ya da daha çok birimin bulunduğu her haleuygulanabileceği gerçeğini gözardı etmiştir. Başka bir değişle Kaplan,güç dengesi kavramı ile ilgili eskiden beri varolan yanlış anlamaları devamettirmiş ve uluslararası politikada güç dengesinin sadece anarşikkoşullar altında birimlerin davranışı hakkında bir kavram olduğununanlaşılmasını güçleştirmiştir.2. Bir sistem yaklaşımı, ancak sistem düzeyinde nedenler işliyorsa, kullanılmalıdır.Bundan sonra, sistemin birimlerinin özelliklerini ve etkileşimleri,onun yapısının tanımının dışında tutulmalıdır. Eğer bu yapılmazsa,o vakit sistem düzeyinde (veya yapısal) açıklamalar yapılamaz.Hatta, sistemin birimleri ne biçimde etkilediği bile söylenemez. Yukarıda,hangi özelliklerin ve etkileşimlerin Kaplan'ın çalışmasına sistem düzeyindegirdiğini görüyoruz. Burada da, sık sık olduğu gibi, yine tutarsız. Yapıdaözelliklere bir yer vermiyor, sonra bunları kurallarının içine sokarak, yapıyadahil etmiş oluyor. Güç dengesi sisteminde, belli ki ilişkiler sistem düzeyindeişin içine sokulmamış. Örneğin, sık sık yapıldığı gibi BirinciDünya Savaşı öncesinde büyük devletler arasındaki ilişkileri iki kutuplubir siyasal yapı içinde incelemek yanlışına düşmüyor (1966, s. 9-10).Ancak, kendisinin sıkı kurallı iki kutuplu sistemleri, bu kimliklerini,bloklar içi ilişkilere göre kazanmış oluyorlar.Blokların ve ittifakların kuruluş, önem ve dayanıklılıklarının nedenini,varolan sistem biçimine göre açıklamak, eğer sistemlerin kendileriilişkilerin özelliklerine göre birbirlerinden ayrılıyorlarsa, pek zordur.Kaplan, güç dengesi sisteminde bu mantığı izliyor, gevşek ve sıkı kurallıiki kutuplu sistemlerinde ise, bunu yapmıyor. Kaplan'ın bu önemli konudaiçine düştüğü fikrî karışıklık, kuşkusuz, hali hazırda varolan ittifakguruplaşmalarını uluslararası sistemin yapısının içine sokma adetininoluşmasına katkıda bulunmuştur. Herhalde, uluslararası ilişkileralanında sistemle ilgili ilk çalışmalardan biri olan Kaplan'ın yazıları, bualanda var olan karışıklığın sorumluluğunu bir ölçüde taşımaktadır.3. Bir sistem yaklaşımı, sadece eğer incelediğimiz konu düzenli bir karmaşıklığasahipse gedeklidir. Böyle bir durumda, sistemin yapısı, bu yapınınonu oluşturan öğeleri nasıl etkilediğini ve sistemin bu öğelerdennasıl etkilendiğini anlamak için icelenir. Kaplan'a göre, uluslararası ilişkileraçık bir sistemi oluşturuyor. Açık bir sistemde, sistemin yapısı,sonuçları, değişkenlerde oluşacak değişikliklere hatta onların bazılarınınortadan kalkmasına bakılmaksızın tayin edebilir. 53 Belli bir sistemdedeğişik "nedenler" aynı sonucu doğurabilir; değişik sistemlerde aynı"nedenler" farklı sonuçlar yaratabilir. Kısacası, örgütlenme biçimi, öğelerinözellikleri ve etkileşimlerinden baskın olabilir. Bir sistemin yapısı,72