PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Bir anlamda bu söylenenler "çözümleme düzeyi" tartışmasını yenidengündeme getirmektedir. Bu konuda J. David Singer "uluslararası ilişkilerdeçözümleme düzeyi sorunu" (1961), ve Kenneth Waltz Man, theState and War (1959) adlı eserlerinde ilginç ve değerli fikirler ileri sürmüşlerdir.Bu tip çalışmalar önceleri "karar vericiler" ve orduları vs. hareketegeçiren diplomatik girişimler üzerinde durmakta idi. (Bkz. Snyder, Bruck,Sapin, 1954; Snyder ve Paige, 1958). Son zamanlarda, Graham Allison(1969) tarafından ortaya atılan tipoloji çevresinde önemli çalışmalar yapıldı.Allison karar vermekle görevli olanların güdülerini ve algılamalarınıvurguluyor. Snyder ve arkadaşları ulusal ve kişisel çıkarların ayniyetgösterdiği ve yetkililerin fırsatları nasıl aldıklarının önemli olduğu inancınıtaşıyorlar.Emperyalizm konusunda bürokratik siyaset izahları, uluslararası politikanınekonomik kuramlarından ayrılıyor ve hem Sovyetler Birliği veÇin, hem de ABD'nin dış politikalarının açıklanması için aynı derecedegeçerli oluyor. Sovyet Deniz Kuvvetleri Hint Okyanusuna neden girmekçabasında? Muhtemelen böyle kirişimler Sovyet donanmasının bütçe ödenekleriniarttıracağı için.Askeri-endüstriyel kompleks hakkındaki kuramlar ekonomik modellerile bürokratik modeller arasında bir yerde yer alıyor. Amerikan DenizKuvvetleri ile iş yapan General Dynamics şirketi işin kârlılık yönünüdüşünürken, onunla sözleşme yapan deniz subayları terfi, deniz kuvvetleriningüçlenmesi gibi güdülerle hareket ediyorlar. Sovyetler Birliğindede bir askeri-endüstriyel güç var mı? Mutlaka var. Buradaki tekfark, füze veya denizaltı imal eden fabrikaları yönetenlerin şahsen parasalzenginlik elde edememeleridir. Belki şunu söylemek yerinde olur. SovyetlerBirliği'nde amaç kariyer ve bürokratik kazanç iken ABD'de endüstrikâr amacı güdüyor, askerler ise bürokratik nedenlerle hareket ediyor.Her iki ülkede de silahlanma ve silahlanmayı destekleyen dış politikadavranışlarından yana olma eğilimi büyük bir benzerlik gösteriyor.Bürokratik siyaset modeli, dikkatlerimizi özel sektörden tekrar siyasalolgulara çevirmemize neden oluyor. Ancak bu modelde, devletin çeşitlikurumlarını, örneğin Deniz Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri ile bu ikisininde Tarım Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile aynı kaynakları paylaşmaküzere yarış halinde oldukları gözden kaçmıyor.Sonuçta bu bilgilerin dünyadaki dış politikalar hakkında elimizdekiip uçlarına fazla bir şey katıp katmadığı belli değil. Bir devletin bütçesi132