ların örgütlenme şeklinden de etkilenmiyorsa, o vakit analiz yeterli olmayacaktır.Uluslararası ilişkilerde bir sistem yaklaşımının gerekli olduğuhususunda bazı nedenler vardır. Emperyalizm kuramlarını incelerken indirgeyicikuramların uluslararası politika olgularını yeterince açıklamayacağısonucuna varılmıştır. Güç dengesi kuramını incelerken, çevrelerinindevletleri hem kısıtladığını, hem de onları iç nedenlerden ötürü yapmamayıtercih edecekleri şeylere yönelttiğini görmüştük. Aynı zamanda•devletlerin politikaları o yönde planlanmamış olsa da, güç dengelerinintekrar tekrar ortaya çıktığını farketmiştik. Bir sistem yaklaşımının gerekliolduğu konusundaki ana ipucu, amaçlanmamış sonuçların sık sık ortayaçıkmasıdır. Güdüler ve araçlar, değişik stratejiler denense de birleşmiyorlar.Eğer birimlerin örgütlenmesi onların davranış ve etkileşmelerinetesir ediyorsa, sistemin birimlerinin özelliklerini, amaçlarını ve etkileşmelerinibilmekle bu birimleri anlamamız ve sonuçları tahmin etmemizmümkün değildir. Uluslararası politikada örgütsel etkiler vuku buluyorgibi görünmektedir.Bu etkilerin ışığında, Easton'un sistem çözümlemesi yeterli değildir.Bunun için, siyasal sistemleri, genel sistem kuramı ve sibernetikteki kullanımlauyuşur biçimde düşünmek zorundayız. Zaten sibernetik bir çokbakımlardan sistemin özel bir halidir. Öyleyse bir sistem etkileşim içindekibirimler seti (kümesi) olarak tanımlanır. Bu düzeyde, bir sistem bir yapı-,dan müteşekkildir ve yapı, birimleri bir set oluşturan ve gelişi güzel bir dizidenfarklı kılan şeydir. Bir başka düzeyde, sistem etkileşen birimlerdenoluşur. Sistem kuramının amacı iki düzeyin nasıl işlediğini ve etkileştiğinigöstermektedir ve bu da onları birbirinden ayırmayı gerektirir. Ancak Ave B birbirinden ayrı tutulabilirse, A ve B'nin birbirini nasıl etkilediklerisorulabilir ve bu soruya cevap aranabilir.Uluslararası politikada yapı genellikle nasıl düşünülebilir? Bu soru.burada, başkalarını benim tanımıma zorlamak için değil, fakat yapınınsavunulabilir bir kavramlaştırılmasının mümkün olduğunu göstermek içincevaplandırılmalıdır. Bir sistem yaklaşımını, benim tercih ettiğim yapıtanımını kullanılmıyor diye eleştirmek haksızlık olacaktır. Bununla beraber,bir sistem yaklaşımını, sistem düzeyinin etkileşimde bulunan birimlerdüzeyinden naslı farklı tutulduğunu göstermiyor diye eleştirmek haklıdır.Eğer bu belirtilmezse o vakit bir sistem yaklaşımımız ya da sistemkuramımız yok demektir. Yapı nasıl tanımlanırsa tanımlansın, bu tanım,birimlerin özelliklerinden ve ilişkilerinden çıkmış olmalıdır. Ancak buyapıldığı takdirde, yapı davranış ve etkileşimi nasıl etkiliyor sorusu sorulabilir.Özelliklere ağırlık vermek, siyasal liderlerin kalitesini, sosyal ve ekonomikkurumlar ve ideolojik eğilimleri, bir kenara bırakmak demektir.52
Bu yapı konusunda şimdiye kadar ki en aydınlatıcı eserin yazarı olan S.F.Nadel basit lisanın, kuram açısından önemli olan bir farklılığı bulanıklaştırdığmısöylüyor (1957, s. 8-11). "ilişki" hem birimlerin etkileşimini hemde birbirlerine karşı olan durumlarını ifade etmek için kullanılıyor. Biryapıyı tanımlamak birimlerin birbiriyle olan ilişkisini (etkileşimini) gözardıetmeyi gerektirir. Bunun yerine birbirlerine karşı ne pozisyonda olduklarınabakılması gerekir (yani nasıl sıralandıklarına). Onları birim özelliklerindensoyutlayarak toplumun durumsal bir resmi çizilebilir.Yukarıda değinildiği gibi, uluslararası politikada örgütsel etkiler varmışgibi görünüyorsa da genel bir örgütlenme yoktur, Aktörlerir çevrelerihem faaliyetleri hem de sonuçları etkiler, fakat aktörlerden ayrı birçevreyi de düşünmek güçtür. Bu sorun, yapıyı sistemin örgütsel yönü olarakvarsayılarak halledilmiştir. Bu, örgütün muhakkak kurumlar ve kuruluşlardanoluşmayan bir kısıtlama olarak düşünülmesi zorunluluğunuyaratmıştır. (Ashby, 1962)2.Eğer değişik sistemlerin değişik etkileri ile ilgili isek, sistem değişikliklerinin,onların içindeki değişikliklerden farklı olduğunu kabul etmeliyiz.Yapı hakkındaki iki bölümlük bir tanımlama bu tip değişiklikleri birbirindenayırmaya yarayacaktır, ilk olarak, yapı, sistemin düzenleme ilkesinegöre tanımlanabilir. Politikada bu, siyasal ortamın ast ve üst birimleregöre mi yoksa eşdeğerli birimlere göre mi düzenlendiğine bakılarakyapılabilir. O halde, sistemlerin sıralanma ilkesinde değişiklikler nedeniile yapılarda değişiklik oluyorsa, değişir. Yapı, ikinci olarak, parçalarınındüzenlenmesine göre tanımlanabilir.Belli bir tip düzende, sistemler, eğer parçalarının düzeninde bir değişiklikolursa değişebilirler. O halde, birimlerdeki her hangi bir değişiklikya da onların davranışlarında yapıyı bozmayan bir değişiklik bir sistemdendiğerine geçiş değil, sistem içinde bir değişikliktir.Bu hususlar, önce iç ve uluslararası sistemleri karşılaştırmak ve sonra,farklılıkları da hatırda tutarak bu sistemdeki yapı değişikliklerine örneklervererek açıklığa kavuşturulabilir. Iç sistemler merkeziyetçi ve hiyerarşiktir.Uluslararası sistemler ademi merkeziyetçi ve anarşiktir. İkiyapının sıralama ilkesi çeşit olarak farklıdır. Zaten, anlaşılabileceği üzere,yapıdaki farklılık, sistemin birimlerinin davranışı ve etkileşimi açısındada değişik sonuçlar doğurur. Ayrıca, her cins yapının içinde de önemlideğişiklikler oluşabilir. İç politik sistemler makamların düzenlenmesineve güç yetkisinin resmi ve gayri resmi kurumlar arasındaki dağılımına göredeğişir. Bu değişiklik işlevin özelliğine ve olanakların dağılımına bağlıdır.Örneğin İngiliz siyasal sisteminde başbakanın, Amerikan sıvasai sistemindeise cumhurbaşkanının yeri onların güçlerine ve performanslsrm-53
- Page 1:
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SİYASAL B
- Page 7:
ÇEVİRENİN ÖNSÖZÜBu kitap, Han
- Page 11: ULUSLARARASI İLİŞKİLER KURAMIKe
- Page 14 and 15: Ibileceği olanağını öne sürm
- Page 16 and 17: Newton'un evrensel yerçekimi kuram
- Page 18 and 19: heveslileri olduğu halde varolan k
- Page 20 and 21: însan daima gelişmiş yöntemler
- Page 22 and 23: lında, bir kuram veya onun modeli
- Page 24 and 25: Kuramdaki değişiklikler, sözcük
- Page 26 and 27: şarılı olsa bile, hatırlanmalı
- Page 28 and 29: sındaki korelasyonu naklediyorlar.
- Page 30 and 31: yada olup bitenlerin sebebi olarak
- Page 32 and 33: iyi fırsatlar için dış ülkeler
- Page 34 and 35: Manifesto'da Marks ve Engels kapita
- Page 36 and 37: Eğer ima edilen sebebler ikna edic
- Page 38 and 39: manları massettikçe emperyalizm k
- Page 40 and 41: değiştikleri halde, kuramımı b
- Page 42 and 43: len değişiklikleri dikkatli bir
- Page 44 and 45: an, "itme" ilkesinin işlediği art
- Page 46 and 47: Uyacaktır." Bu unsurlar bazı geli
- Page 48 and 49: ceden kestirebilir miydik? Şu soru
- Page 50 and 51: yapıcı bir amaç için her araca
- Page 52 and 53: cesi olduğuna inanmakta; bazılar
- Page 54 and 55: gösterir, değişen siyasal liderl
- Page 56 and 57: kopmalarını zorlaştırmaktadır.
- Page 58 and 59: öğeyi hesaba katmak bizi uluslara
- Page 60 and 61: Yalnızca bu örneklerden bahsetmek
- Page 64 and 65: daki farklılığı etkiler (Waltz,
- Page 66 and 67: Eğer yazara göre bunlar sistemin
- Page 68 and 69: Bu tip bir bilim adamı, birimler a
- Page 70 and 71: Gittikçe artan bir biçimde Hoffma
- Page 72 and 73: özellikleri, amaçları ve davran
- Page 74 and 75: olan inancı, yazılarının canlı
- Page 76 and 77: kuralların çatışması ile karş
- Page 78 and 79: alıyor. Eğer, bir an için gerekl
- Page 80 and 81: yalnızca ampirik bir sorundur. Kap
- Page 82 and 83: kendi çıkarlarını güden iki ya
- Page 84 and 85: kuramın gelişmesine en önemli ma
- Page 86 and 87: yalizmin bu amacı gerçekleştireb
- Page 88 and 89: kullanmışlardır. Bunlar da ulusl
- Page 90 and 91: Bu şekilde, çember, bir uluslarar
- Page 92 and 93: tıyormuş gibi bahsetmektedirler k
- Page 94 and 95: Uluslararası politikanın incelenm
- Page 96 and 97: da kullanılabilir. Uygulanan yönt
- Page 98 and 99: 33 İzleyecek olan sayfalardaki gü
- Page 100 and 101: Bochenski, J.M. (1965). The Methods
- Page 102 and 103: Keynes, John M. (n.d.). The General
- Page 104 and 105: Singer, J. David, ed. (1968). Quant
- Page 107: DÜNYA SİYASAL SİSTEMİGeorge H.
- Page 110 and 111: şı karşıya kalacaklardı. Devle
- Page 112 and 113:
uçaklar savaşı daha etkili kılm
- Page 114 and 115:
yon'dan korkmak ingiltere'yi aynen
- Page 116 and 117:
tine geçmesi için gemlendiğini g
- Page 118 and 119:
Nükleer silahlar hiç olmazsa, Rom
- Page 120 and 121:
müyor mu? Eğer saldın ve savunma
- Page 122 and 123:
iki taraf da kontrolleri altındaki
- Page 124 and 125:
vaşmı izleyen yılların "revizyo
- Page 126 and 127:
İstilalar ve hükümet darbeleri k
- Page 128 and 129:
yüklüyor olabiliriz. Belki de sav
- Page 130 and 131:
kimlik kazandığı için mi oluyor
- Page 132 and 133:
slndan değişik roller oynarlar. J
- Page 134 and 135:
Burada ileri sürülen mantık, nü
- Page 136 and 137:
lamalar meydana getirebilirler. Şi
- Page 138 and 139:
atı toplumlarının "Sovyet Bloğu
- Page 140 and 141:
Ekonomik açıklamalar aranması do
- Page 142 and 143:
Bir anlamda bu söylenenler "çöz
- Page 144 and 145:
landa Cumhuriyet Ordusu) bu arzuyu
- Page 146 and 147:
Eğer bir dünya devletine gönüll
- Page 148 and 149:
hepsinin eşit biçimde yararlanaca
- Page 150 and 151:
önlemleri tanımlayabilir, ya da,
- Page 152 and 153:
Ülkeler arasındaki ticaret ilişk
- Page 154 and 155:
iktisadi karşılık beklediğini h
- Page 156 and 157:
Herz, John H. (1951). Political Rea
- Page 158:
Vernon, Raymond (1971). Sovereignty